ستون فقرات در بخش کمر از پنج مهره ساخته شده است که توسط دیسک‌های غضروفی کمر از هم جدا می‌شوند. این دیسک‌ها از مهره‌ها محافظت می‌کنند، باعث انعطاف و حرکت آسان کمر می‌شوند. اختلال دیسک کمر درواقع آسیب‌هایی است که به دیسک بین مهره‌های کمر وارد می‌شود. این آسیب‌ها دلایل مختلفی دارند و راه‌هایی برای جلوگیری از دیسک کمر وجود دارد.
دکتر محمود یزدان پناهی، متخصص و جراح مغز و اعصاب، خدمات مختلفی در زمینه بیماری‌های دیسک کمر و ستون فقرات، مانند جراحی دیسک کمر با لیزر و جراحی ستون فقرات ارائه می‌دهد. برای مشاهده ویدئوهایی در این زمینه می توانید به پیج ایسنتاگرام دکتر یزدان پناهی مراجعه کنید. در صورتی که علائم دیسک کمر را مشاهده کردید، بهتر است سریعا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. این مقاله را تا انتها مطالعه کنید تا اطلاعات بیشتری راجع به جلوگیری از دیسک کمر دریافت کنید.
چرا دچار دیسک کمر می شویم؟
دیسک کمر معمولا به دلیل ساییدگی مهره‌های ستون فقرات در قسمت پایین کمر ایجاد می‌شود. این سایش می‌تواند در نتیجه افزایش سن، صدمات وارده یا سبک زندگی نامناسب باشد. در ادامه برخی از دلایل ایجاد دیسک کمر را بررسی کرده‌ایم:
- بیماری دژنراتیو دیسک: این بیماری زمانی رخ می‌دهد که دیسک بین مهره‌ها تحلیل پیدا کرده و از بین می‌رود. مهم‌ترین دلایل ایجاد آن افزایش سن یا وارد شدن آسیب جدی به کمر است. برای جلوگیری از دیسک کمر، بهتر است از وارد شدن آسیب و ضربه جدی به کمرتان جلوگیری کنید.
- فتق دیسک: هنگامی که لایه بیرونی سخت دیسک ضعیف یا پاره می‌شود، ماده ژل مانند داخلی آن می‌تواند با ایجاد فشار باعث فتق دیسک شود. این عارضه می‌تواند به دلیل فشار ناگهانی یا فشار مکرر روی ستون فقرات اتفاق بیفتد.
- تروما یا آسیب: تصادفات، افتادن یا آسیب‌هایی که باعث ایجاد فشار بیش از حد بر ستون فقرات می‌شوند، می‌توانند منجر به مشکلات دیسک کمر شوند.
- وضعیت بدن نامناسب: نشستن یا ایستادن مداوم در وضعیتی نامناسب که فشاری زیاد به کمر وارد شود، می تواند در طول زمان باعث ایجاد دیسک کمر شود.
- چاقی: اضافه وزن فشار بیشتری بر ستون فقرات وارد می‌کند و خطر مشکلات دیسک را افزایش می‌دهد. چاقی می‌تواند عامل ایجاد دیسک کمر و درد پاها هم باشد؛ وارد شدن نیروی اضافه به ستون فقرات و زانوها می‌تواند کمردرد و زانو درد ایجاد کند.
- عوامل ژنتیکی: برخی از افراد ممکن است از نظر ژنتیکی مستعد مشکلات دیسک کمر باشند. ممکن است فردی دارای بیماری ژنتیکی باشد و در نتیجه این بیماری ستون فقرات ضعیف‌تری داشته باشد؛ در نتیجه احتمال ابتلا به دیسک کمر در این فرد بالاتر است.
- خطرات شغلی: کارهایی که برای دیسک کمر ضرر دارد، مانند بلند کردن مکرر اجسام سنگین، خم شدن مدوام یا حرکات پیچشی نامناسب کمر، می‌توانند خطر ایجاد مشکلات دیسک کمر را افزایش دهند.
باید توجه داشته باشید که دیسک کمر ممکن است بدون دلیل خاص و تنها با بالا رفتن سن در برخی از افراد ایجاد شود.
راه‌های جلوگیری از دیسک کمر
- وضعیت بدنی مناسبی داشته باشید: نشستن، ایستادن، راه رفتن و به طور کلی وضعیت مناسب بدن را یاد بگیرید و این فعالیت‌ها را به طور صحیح انجام دهید. کمرتان را همیشه صاف نگه دارید و از خم شدن آن جلوگیری کنید.
- برنامه ورزشی منظم داشته باشید: ورزش‌هایی مانند شنا انجام دهید که عضلات مرکزی بدن را تقویت کرده و از رسیدن آسیب به مهره‌های کمر جلوگیری می‌کنند.
- از اضافه وزن جلوگیری کنید: وزن بالا فشار بیشتری به ستون فقرات و مهره‌های کمر می‌آورد؛ درنتیجه احتمال آسیب دیدن دیسک‌های کمر بالاتر می‌رود.
- اجسام سنگین را اصولی بلند کنید: یکی از اصلی‌ترین مواردی که باعث آسیب دیدن دیسک کمر می‌شود، بلند کردن اجسام سنگین و مخصوصا بلند کردن آن‌ها به شکلی غیر اصولی است. هنگام بلند کردن یک جسم سنگین، کمر را صاف نگه داشته و از پاهایتان برای بلند کردن جسم استفاده کنید. در این صورت کم‌ترین فشار به دیسک‌های مهره‌های کمرتان وارد می‌شود.
ورزش برای جلوگیری از دیسک کمر
- آویزان شدن: آویزان شدن از یک میله یا بارفیکس، به جلوگیری از دیسک کمر کمک زیادی می‌کنند. برای این کار از یک بارفیکس محکم آویزان شوید و کم‌کم وزنتان را از روی پاهایتان بردارید. بهتر است پاهایتان صاف روی زمین قرار گیرند اما دستانتان وزنتان را تحمل کند.
- رفع فشار از کمر: به پشت دراز بکشید و پاهایتان را روی یک سطح مرتفع مانند صندلی قرار دهید. بدنتان باید حالت کشیده‌ای داشته باشد؛ برای افزایش کشش می‌توانید دست‌هایتان را بالای سر خود قرار دهید. در این حالت فشار وارد به کمر کم‌تر شده و احساس راحتی خواهید کرد.
- چرخش کمر: روی تخت یا زمین دراز بکشید. زانوهای خود را خم کنید و پاهای خود را صاف روی تخت یا زمین نگه دارید. باسن خود را به یک سمت بچرخانید و چرخشی را در قسمت پایین کمر ایجاد کنید. فقط تا جایی که احساس راحتی می کنید ادامه دهید. نیازی نیست زانوهایتان به زمین برخورد کنند؛ تا زمانی‌که احساس راحتی کامل داشته باشید چرخش را ادامه دهید و پس از آن رها کنید. این تمرین را در هردو جهت تکرار کنید.
- پیاده‌روی: پیاده‌روی با حالت بدن مناسب، به تقویت عضلات کمر کمک می‌کنید و فشار را از روی مهره‌های این بخش برمی‌دارد. همچنین پیاده‌روی باعث نگه داشتن وزنتان در حالت ایده‌آل می‌شود.
جلوگیری از پیشرفت دیسک کمر
اگر به دیسک کمر مبتلا شدید و می‌خواهید سرعت پیشرفت این بیماری را کاهش دهید، در وهله اول بهتر است به یک پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید و توصیه‌های این پزشک را به شکل صحیح انجام دهید.
پس از آن باید مناسب ترین ورزش برای دیسک کمر را انجام دهید و ورزش‌هایی که گفته شده را به برنامه ورزشی خود اضافه کنید و روی وزنتان نیز کنترل کافی داشته باشید تا با اضافه وزن، دیسک کمر خود را بدتر نکنید. حدالامکان اجسام سنگین را بلند نکنید و در صورت اجبار، این کار را با حفظ حالت صحیح بدن انجام دهید.
از متخصص فیزیوتراپی برای انجام فعالیت‌های مناسب کمک بگیرید تا پیشرفت بیماری را کاهش دهید. از داروهای مسکنی که پزشکتان تجویز نکرده استفاده نکنید؛ درصورت بدتر شدن درد، وضعیت را با پزشکتان درمیان بگذارید و فقط از داروهای تجویزشده توسط پزشک متخصص استفاده کنید.
آب درمانی دیسک کمر نیز به جلوگیری از پیشرفت این بیماری کمک می‌کند. آب درمانی با استفاده از کیسه‌های آب گرم یا سرد انجام می‌شود. این کیسه‌ها را به کمر خود ببندید و در حالت بدن صحیح فعالیت‌هایتان را انجام دهید. التهاب مهره‌ها و عضلات کمر با آب‌درمانی کاهش می‌یابد.
|
این مطلب را از دست ندهید: مراقبت های بعد از جراحی دیسک کمر |
قرص جلوگیری از دیسک کمر
داروهای مختلفی وجود دارد که ممکن است توسط پزشک متخصص برای جلوگیری از دیسک کمر تجویز شوند. این داروها معمولا ضد التهاب هستند و التهاب دیسک بین مهره‌ها را کاهش می‌دهند. با این حال باید توجه داشته باشید که این قرص‌ها دیسک کمر را درمان نمی‌کنند اما به وضعیت بیماری بهبود بالایی می‌بخشند.
همچنین باید در نظر داشته باشید که قرص مشخصی برای جلوگیری از دیسک کمر یا درمان آن وجود ندارد. در پاسخ سوال «آیا دیسک کمر خوب می شود؟» باید عنوان کرد که درمان دیسک کمر فیزیوتراپی، ترکیب داروهای مختلف برای درد، تغییرات سبک زندگی و در شرایط حاد، جراحی است.
از قرص‌هایی که برای جلوگیری از دیسک کمر تجویز می‌شوند، می‌توان به ناپروکسن، ایبوپروفن، ایندومتاسین و سلکوکسیب اشاره کرد. این قرص‌ها درد را کاهش می‌دهند و با جلوگیری از تولید ماده‌های گوناگون در بدن، التهاب دیسک‌ها را کم‌تر می‌کنند.
