آب درمانی دیسک کمر جایگزینی قدرتمند برای جراحی است و روند بهبود فتق دیسک کمر را سرعت میبخشد. این مقاله نکات و تمریناتی را برای درمان این آسیب ارائه میدهد. درصورتیکه مشکل دیسک کمر دارید؛ قبل از انجام هر یک از مداخلات زیر با دکتر محمود یزدان پناهی (جراح متخصص مغز و اعصاب) مشورت کنید.
آموزش آب درمانی برای دیسک کمر
انجام تمرینات در استخر استرس کمتری بر روی کمر شما وارد میآورد و به شما امکان میدهد بدون بدتر شدن مشکلات کمر، ورزش کنید. مقاومتی که توسط آب به حرکات شما اضافه میشود برای بهبود قدرت عملکردی، انعطاف پذیری و به خصوص سلامت قلب بسیار عالی است. آب درمانی دیسک کمر شیوه و روشهای مخصوص خود را دارد و باید تحت نظارت یک فرد متخصص انجام شود تا نتیجه قابلقبولی را به فرد ارائه دهد.
راه رفتن در جهت جلو و عقب در استخر موجب تقویت عضلات پا میشود. این حرکت برای افرادی که آرتریت در مفاصل زانو یا باسن دارند، کاربردی است؛ زیرا هیچ فشاری به آن قسمت ها وارد نمیآورد. پیاده روی در آب میتواند با اضافه کردن شناورهای دستی یا وزنههای سبک سختتر شود، که در اینصورت قدم زدن در استخر به یک پیاده روی قدرتی تبدیل میگردد. این تمرین پاها و بازوها را تقویت میکند؛ به اینصورت که فرد روی پشت شناور است و با دست ها و پاهای خود حرکات پارویی انجام میدهد.
ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا دیسک کمر خوب میشود؟ درجواب باید اشاره کرد که زمان بهبودی به عواملی مانند سلامت، سطح فعالیت و سن بستگی دارد. در برخی موارد، فتق دیسک ممکن است چند ماه طول بکشد تا به طور کامل بهبود یابد. نشانههای بهبودی فتق دیسک کمر به این صورت است که در اغلب موارد، ابتدا شدیدترین علائم عصبی بهتر میشود. درد شدید در بازو یا پا یکی از اولین علائمی خواهد بود که از بین میرود. بی حسی در اندام ممکن است مدت بیشتری باقی بماند.
بهترین حرکات آب درمانی برای دیسک کمر
از بهترین حرکات آب درمانی برای بهبودی دیسک کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱.حرکات کششی کمر در آب: کشش کمر یک روش درمانی ارزشمند در توانبخشی میباشد زیرا با افزایش طول ستون فقرات همراه است که موجب کاهش فشار در دیسکهای آسیب دیده کمر میشود.
تمرین: در آبهای عمیق، کاملاً بدون تحمل وزن و به کمک دستگاه شناور زیر بازو این حرکت را شروع کنید. اجازه دهید وزن بدن شما کشش را برای افزایش فضای بین مهرهها و کاهش درد فراهم کند.
۲. حرکت اسکوات: یکی دیگر از تمرینات فعال سازی اصلی که بسیار کاربردی است، تمرین اسکوات روی دیوار است. این یک حرکت رایج است، یعنی نشستن روی صندلی و سپس برخاستن از روی صندلی. این تمرین در افزایش قدرت عضلات مرکزی و تقویت عضلات باسن بسیار موثر است.
تمرین: انجام این حرکت در آب بسیار مناسب است زیرا وزن بدن فرد را کاهش میدهد و محیط امنی را در صورت افتادن فراهم میکند. انجام حرکات اسکوات در مقابل دیوار، میتواند به حفظ موقعیت لگن کمک کند.
۳.حرکت زانو تا سینه: این حرکت در حالت ایستاده روی یک پا که کمی خم شده است انجام میگیرد. به این صورت که پای دیگر در حالت کشیده و کاملا صاف به طرف سینه کشیده میشود. یک دست نیز به عنوان نگهدارنده بدن روی کناره استخر قرار میگیرد. این حرکت باعث کشش و تقویت ماهیچه های ساق، لگن و کمر میشود.
۴.حرکت کشش پا مقابل دیوار: در این تمرین، دستها به عنوان نگهدارنده بر کنارهی استخرتکیه میدهند و بدن و پاها به سمت آب بصورت کشیده و افقی قرار میگیرند که اصطلاحا این حالت را «سوپرمن» مینامند. این کار باعث کشش عضلات شانه، گسترش تمام نواحی ازجمله مفاصل پشت میشود.
۵.مدیسن بال: انجام حرکات چرخشی و بلند کردن اجسام جزئی از فعالیتهای روزمره زندگی هستند که ما معمولا آنها را بدیهی میدانیم، اما انجام همین حرکات ساده برای افرادی که دیسک کمر دارند با چالشهایی همراه است. حال که تمرینات قدرتی انجام شده، اضافه کردن یک تمرین با حرکات چرخشی میتواند به پیشرفت در بهبودی فرد کمک کند.
تمرین: در حالی که در آب ایستادهاید مدیسن بال را از لگن به سمت شانه مخالف بالا ببرید و سپس دوباره به سمت لگن مقابل برگردانید. بعد از چندین بار تکرار، طرف را عوض کنید. آب مقاومت ثابتی را در طول حرکت ایجاد میکند درنتیجه عضلات مربوطه را قوی تر میکند.
۶.پلانک در آب: این تمرین میتواند به تقویت عضلات محوری بدن کمک کند.
تمرین: با دمبل های شناور زیر هر دست و زیر هر مچ پا، بر روی آب دراز بکشید. زنجیره عضلانی محوری خلفی (همسترینگ، عضلات کمر، تثبیت کننده های کتف) را فعال کنید. این وضعیت را برای مدتی نگه دارید سپس استراحت کنید.
آب درمانی برای پارگی دیسک کمر
شاید این سوال پیش بیاید که پارگی دیسک کمر چیست؟ در جواب به این پرسش باید گفت که اگر ستون فقرات صدمه ببیند و دیسکها بیرون بزنند، میتوانند اعصاب مجاور را تحت فشار قرار دهند که به عنوان پارگی، فتق یا لغزش دیسک شناخته میشود. پارگی دیسک باعث کمردرد شدید و گاهی اوقات درد شدید در پشت پاها میشود که به آن درد سیاتیک نیز میگویند.
یکی از مزایای عمده آب درمانی دیسک کمر در بیماران مبتلا به کمردرد، کاهش نیروهای تحمل کننده وزن است که باعث کاهش اسپاسم های عضلانی ناشی از دیسک میشود و همچنین برای دردهای حاد و مزمن و انواع آسیبدیدگیها بکار میرود. در واقع این نوع درمان جایگزینی برای تمرینات ورزشی محسوب میشود که میتواند برای تسکین برخی از دردها، تقویت استخوانها و توانمندسازی عضلات مفید باشد. از مزایای این روش میتوان به کاهش استرس، بهبود جریان خون، آرام سازی عضلات پرکار، کاهش فشار در مفاصل دردناک، افزایش گردش خون و کاهش حساسیت بدن نسبت به درد اشاره کرد.
درد دیسک کمر به کجا میزند؟ 60 درصد از افراد در سن 70 سالگی زندگی خود از دیسک کمر رنج میبرند. دژنراسیون دیسک در بسیاری از موارد بدون علامت است، اما عمدتاً با درد شدید در اندام تحتانی یا ضعف اندام ها و اختلالات اسفنکتر مثانه (بی اختیاری ادرار) به دلیل فشرده شدن طناب نخاعی همراه است. کارهایی که برای دیسک کمر ضرر دارد شامل افزایش وزن، فعالیت بدنی شدید و مکرر، استرس مزمن ستون فقرات، تروما، پیری، سیگارکشیدن، کمبودهای تغذیه ای، عوامل ژنتیکی و ناهنجاری های آناتومیکی بر سیرپیشرونده این آسیب موثر هستند.
کمردرد شایعترین علامت بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر است. علائم دیگر عبارتند از درد در ناحیه تحتانی، نقص حسی و حرکتی، ناهنجاری های رفلکس، نقص اسفنکتر، اختلالات ادراری و مدفوع و اختلال عملکرد جنسی.
اگر به دلیل فتق در ناحیه کمر یا گردن دچار درد شدهاید، میتوانید به کمک جراحی کمر با لیزر بهبود یابید. درمان به روش لیزر، سرپایی و تنها با استفاده از بی حسی موضعی انجام میشود.
در جراحی ستون فقرات، برداشتن ستون مهرهها که نوعی استئوتومی است، برای اصلاح موارد شدید تغییر شکل ستون فقرات استفاده میشود. پس همانطور که گفته شد در فتقهای خفیف نیاز به عمل جراحی باز نیست.
آیا آب گرم برای دیسک کمر خوب است؟
آب گرم میتواند به کاهش تنش و درد عضلانی کمک کند. اعمال گرما در قسمت پایین کمر میتواند تنش عضلانی را که معمولاً با فتق دیسک کمر وجود دارد کاهش دهد. گرما به کاهش سفتی عضلانی که باعث اسپاسم میشود کمک میکند، جریان خون را افزایش میدهد و خاصیت ارتجاعی بافت همبند را بهبود میبخشد.
گرما درمانی با افزایش جریان خون در ماهیچههای کمر باعث افزایش جریان خون، اکسیژن، گلبولهای سفید، پلاکتها و مواد مغذی ضروری در آن ناحیه میشود که همگی به ترمیم بافتهای آسیبدیده کمک میکنند. اکثر اشکال کمردرد شامل اسپاسم عضلات پایین کمر میشوند. گرما درمانی میتواند با جبران گردش خون، شل کردن ماهیچه های منقبض و کاهش درد ناشی از آن، به رفع گرفتگی در ناحیه کمر کمک کند.
آب درمانی دیسک کمر با آب گرم برای تسریع بهبود دیسک کمر به خصوص از نوع خفیف بسیار موثر است. دیسک خفیف ممکن است با ترک جزئی در لایه بیرونی دیسک ایجاد شود و از جمله علائم دیسک کمر خفیف، درد در ناحیه تحتانی، احساس خارش در پا، تشدید درد کمر هنگام فعالیت یا عطسه و سرفه و… میباشد.
بهترین نوع شنا برای دیسک کمر
اگرچه ممکن است غیر منطقی به نظر برسد، اما در صورت داشتن فتق دیسک کمر، فعالیت و ورزش میتواند درد را تسکین دهد. هنگامی که ورزش می کنید، بدن اندورفین ترشح میکند، که به طور طبیعی میتواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد و درک درد را کاهش دهد.
توصیه ما به کسانی که با کمردرد سر و کار دارند این است که از هر گونه فعالیتی که باعث افزایش درد در حین انجام تمرین میشود خودداری کنند. بهترین حرکات در آب برای بیماران مبتلا به کمردرد در حالت عمودی یا ایستاده انجام میشود تا ستون فقرات خنثی بماند و از افزایش فشار جلوگیری شود. حرکت محبوب دیگر کرال پشت است که قسمت فوقانی کمر و عضلات را تقویت میکند. چرخش مفصل ران در هنگام شنای کرال پشت نیز کل عضلات مرکزی را درگیر میکند. این حرکات با هم عضلات شکم را تقویت کرده و از ستون فقرات پشتیبانی بیشتری میکنند.
تمرینات آبی که عضلات شکم و ران را مورد هدف قرار میدهند، سلامت کمر را نیز بهبود میبخشد، زیرا داشتن عضلات مرکزی قوی برای حفظ وضعیت صحیح و ستون فقرات سالم بسیار مهم است.
نحوه صحیح راه رفتن در استخر برای دیسک کمر
هنگامی که در آب هستید، با قدم زدن در اطراف استخر شروع کنید تا کشش آب را احساس کنید. گام های بلندی هم به سمت جلو و هم به سمت عقب بردارید. راه رفتن را از محل کم عمق تر شروع کنید و کم کم تا محلی که آب تا سطح سینه بالا میآید، بروید. با افزایش عمق و سرعت در آب، سعی کنید راه رفتن و وضعیت بدنی طبیعی خود را حفظ کنید.
هنگام پیاده روی در آب پشت خود را صاف نگه دارید، همچنین عضلات اصلی خود را محکم نگه دارید تا به یک طرف یا جلو خم نشوید. یکی از دلایلی که این تمرین برای کمردرد خوب انجام میدهد این است که به فرد اجازه میدهد کمرش را درحالت قائم نگه دارد. به قدمهای خود توجه کنید. مطمئن شوید که روی نوک انگشتان پا راه نمیروید. همچنین، مطمئن شوید که دستانتان تکان میخورند، طوریکه انگار در آب نیستید.
مدت زمان آب درمانی دیسک کمر
محققان در مطالعه ای تاثیر آب درمانی دیسک کمر را بر بیماران مبتلا به کمردرد مزمن، زانو و ران بررسی کردند و دریافتند پس از 6 هفته آب درمانی، درد به طور قابل توجهی کاهش و عملکرد فیزیکی، قدرت، کیفیت زندگی و قدرت عضلانی بطور قابل ملاحظهای بهبود خواهد یافت. آنها به این نتیجه رسیدند که آب درمانی دیسک کمر باعث کاهش درد و خشکی بدن هنگام بیدار شدن از خواب و افزایش عملکرد حرکتی و سایر عوامل میگردد.
معمولاً توصیه میشود که برای انجام شنا از سه روز در هفته با ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در هر جلسه تمرینی شروع کنید. و به تدریج فعالیتتان را متناسب با سن، سطح آماده سازی و تواناییهای بدنی خود افزایش دهید.