درد ستون فقرات در ناحیه کمر و گردن بسیار شایع است. کشیدگی و رگ به رگ شدن عضلات کمر شایع ترین علل کمردرد هستند. ستون فقرات در ناحیه سینه‌ای همچنین میتواند محل درد ستون فقرات باشد، اما از آنجایی که بسیار سفت‌تر است، ناحیه ستون فقرات قفسه سینه‌ای بسیار کمتر از ستون فقرات کمری و گردنی آسیب می‌بیند. درصورتی که در هر ناحیه از ستون فقرات احساس درد می‌کنید، می‌توانید جهت ویزیت و درمان به دکتر محمود یزدان پناهی(جراح متخصص مغز و اعصاب) مراجعه کنید.
درد وسط ستون فقرات
ستون فقرات کمری و گردنی به دلیل عملکرد تحمل وزن و درگیری در حرکت، چرخش و خم شدن مستعد فشار هستند. کشیدگی عضلات کمر زمانی ایجاد می‌شود که فیبرهای عضلانی به طور غیرطبیعی کشیده یا پاره شوند. رگ به رگ شدن کمر زمانی ایجاد می‌شود که رباط‌ها – نوارهای سخت بافتی که استخوان‌ها را در کنار هم نگه می‌دارند – به طور غیرعادی کشیده می‌شوند. پارگی دیسک کمر میتواند در اثر آسیب ناگهانی یا فعالیت بیش ازحد ایجاد شود. هنگامی که وسط ستون فقرات کشیده یا رگ به رگ می‌شود، بافت های نرم ملتهب می‌شوند. این التهاب باعث درد و سپس اسپاسم عضلانی می‌شود. اگرچه کشیدگی یا رگ به رگ شدن در وسط ستون فقرات میتواند بسیار ناتوان کننده باشد، اما هیچ کدام معمولاً به جراحی ستون فقرات نیاز ندارند.
درد ستون فقرات پشت معده
دلایل احتمالی زیادی وجود دارد که باعث می‌شود کمردرد در پشت معده رخ دهد که شامل:
- آپاندیسیت: التهاب آپاندیس میتواند باعث درد شدید و ناگهانی در شکم شود. این درد بیشتر اوقات در قسمت پایین سمت راست شکم ظاهر می‌شود، اما میتواند در چندین مکان دیگر از جمله پشت نیز گسترش یابد.
- دوره‌های قاعدگی دردناک: این نوع درد میتواند اولیه یا ثانویه باشد ، که میتواند باعث درد در ناحیه پشت معده شود.
- آندومتریوز: آندومتریوز باعث رشد بافت رحم می‌شود. میتواند علائمی شبیه دوره‌های قاعدگی دردناک، از جمله درد شکم و کمردرد ارجاعی ایجاد کند.
- سنگ کیسه صفرا: اگر سنگ‌های کوچک در کیسه صفرا ایجاد شود، ممکن است باعث انسداد و در برخی موارد تورم دردناک شود. یکی از علائم اصلی سنگ کیسه صفرا، درد در قسمت بالای سمت راست شکم است که منجر به کمردرد پشت معده خواهد شد.
- اختلال عملکرد کلیه: سنگ‌های کلیه، عفونت‌ها و بیماری مزمن کلیه ممکن است باعث دردی شوند که هم در شکم یا پهلو و هم در وسط یا بالای کمر احساس می‌شود.
- سندرم روده تحریک پذیر(IBS): نفخ و انبساط ماهیچه‌ها از علائم رایج IBS هستند که در صورت بدتر شدن می‌توانند باعث کمردرد پشت معده شوند.
- بیماری التهابی روده(IBD): نباید با IBS اشتباه شود، IBD شبیه به خودایمنی است که شامل بیماری کولیت اولسراتیو می‌شود و اغلب باعث ایجاد کمردرد ارجاعی می‌گردد.
- پانکراتیت: پانکراس ملتهب میتواند علائم زیادی ایجاد کند. حتی یک مورد خفیف میتواند با مشکلات شدید معده و درد در سراسر شکم و پشت همراه باشد.
- سرطان لوزالمعده: در موارد نادر، سرطان میتواند در پانکراس ایجاد شود و باعث درد شود. این یک وضعیت بسیار خطرناک است و باید در اسرع وقت درمان شود.
درد ستون فقرات در بارداری
کمردرد در دوران بارداری به خصوص در مراحل اولیه بسیار شایع است. در دوران بارداری، رباط‌های بدن به طور طبیعی نرم‌تر می‌شوند و مادر را برای زایمان آماده می‌کنند که این موضوع میتواند به مفاصل کمر و لگن فشار وارد کند و باعث کمردرد شود.
برای جلوگیری و کاهش کمردرد در بارداری این نکات را امتحان کنید:
- هنگامی که چیزی را از روی زمین بلند می‌کنید، زانوهایتان را خم کنید و پشت خود را صاف نگه دارید.
- از بلند کردن اجسام سنگین اجتناب کنید.
- در هنگام نشستن، پشت خود را صاف نگه دارید و به بالش های مخصوص بارداری تکیه دهید.
- به اندازه کافی استراحت کنید، مخصوصاً در اواخر بارداری، ماساژ یا حمام گرم میتواند کمک کننده باشد.
- اگر کمردرد شما بسیار دردناک است، با پزشک عمومی یا ماما صحبت کنید.
درد ستون فقرات و گردن
علائم ممکن است شامل درد مبهم یا شدید در گردن یا بین کتف‌ها باشد که از بازو به دست یا انگشتان می‌رود و با بیحسی یا گزگز در شانه یا بازو همراه است. درد ممکن است در موقعیت‌ها و هنگام انجام حرکات خاصی افزایش یابد.
علائم دیسک کمر خفیف عبارتند از:
- درد در قسمت تحتانی کمر
- کشیدگی درد از باسن به سمت ساق پا
- مور مور شدن و بیحسی باسن یا ساق پا
- ضعف در یک یا هر دو پا
- از دست دادن کنترل روده و مثانه
علت درد ستون فقرات بالای کمر
علائم فتق در بالای کمر میتواند شامل درد پشت قفسه سینه باشد که در یک یا هر دو طرف قفسه سینه منتشر می‌شود. چنین دردی معمولاً در اثر فعالیت بدنی نامناسب ایجاد و حتی با کشیدن نفس عمیق تشدید می‌شود. بیحسی در اطراف دیواره قفسه سینه نیز ممکن است وجود داشته باشد. فتق دیسک در بالای کمر در مقایسه با فتق دیسک گردن و کمر نسبتاً نادر است.
کارهایی که برای دیسک کمر ضرر دارد عبارتند از:
- نشستن بیش از حد
- شست وشوی لباس
- جارو برقی کشیدن
- ورزش بیش از حد و همچنین تمرینات ورزشی نادرست
- باغبانی و پارو کردن برف
- اسب سواری
- دوچرخه سواری
- تنیس
علت درد پشت بالاتر از کمر
- کشیدگی عضلات: فشار بیش از حد، وضعیت نامناسب، حرکات ناگهانی یا فعالیت‌های تکراری می‌توانند عضلات و رباط‌های ناحیه بالای کمر را تحت فشار قرار داده و منجر به درد ستون فقرات شوند.
- وضعیت نامناسب: ماندن در یک حالت نامناسب که باعث شود ستون فقرات به شکل کج یا خم‌شده باقی بماند، منجر به درد در آن ناحیه خواهد شد. به عنوان مثال نشستن روی یک صندلی نامناسب با حالتی نادرست، درد ستون فقرات بالای کمر را ایجاد می‌کند.
- دیسک کمر: فتق دیسک در قسمت فوقانی ستون فقرات کمر، میتواند اعصاب مجاور را تحت فشار قرار داده و منجر به درد در آن نقطه شود.
- بیماری دژنراتیو دیسک: ساییدگی مهره کمر و پارگی دیسک‌های بین آن‌ها، اگر در قسمت فوقانی ستون فقرات رخ دهند، درد ستون فقرات در بالای کمر را ایجاد می‌کنند.
- تنگی کانال نخاعی: باریک شدن کانال نخاعی به دلیل فشار دیسک یا مهره کمر، به اعصاب نخاع فشار وارد می‌کند که علائم زیادی را شامل می‌شود. درد بالای کمر یکی از این علائم است.
- اسپوندیلولیستزیس: این وضعیت درواقع همان سرخوردگی مهره کمر که به دلیل خارج شدن مهره از وضعیت طبیعی‌اش رخ می‌دهد.
- شکستگی: شکستگی در مهره‌های ستون فقرات بالای کمر باعث ایجاد یک درد تیز و ناگهانی در بالای کمر می‌شود.
- کیفوز: کیفور انحنای بیش از حد ستون فقرات است که اگر در بالای کمر رخ دهد، کمر دردی در این نقاط را ایجاد می‌کند.
درد پشت کمر وسط بالا
درد پشت کمر در ناحیه بالایی، دردی است که در ناحیه بین قاعده گردن و پایین قفسه سینه رخ می‌دهد. مهره‌های این بخش با نام ستون فقرات سینه‌ای شناخته می‌شوند. این ناحیه دارای ۱۲ مهره است که به دنده‌ها متصل هستند و آسیب به هرکدام از این‌ها، میتواند باعث درد ستون فقرات در بخش وسط و بالای کمر شود.
درد پشت کمر در بالا معمولا بین تیغه‌های شانه و در امتداد ستون فقرات در ناحیه فوقانی پشت احساس می‌شود. در برخی از موارد، ممکن است درد به گردن، شانه‌ها و قفسه سینه هم منتقل شود. این درد باعث احساس سفتی و گرفتگی در قسمت بالایی پشت و کمر می‌شود. همچنین حرکت دادن این بخش، چرخیدن و خم شدن دشوارتر خواهد شد.
درد ستون فقرات در بالای کمر علت‌های مختلفی دارد که ممکن است شامل کشیدگی یا رگ به رگ شدن عضلات، وضعیت نامناسب، آسیب‌های ناشی از وارد شدن فشار به مهره‌ها، شرایط دژنراتیو دیسک کمر، سرخوردگی مهره کمر، شکستگی مهره‌ها، فتق دیسک و آرتروز باشد.
علت سوزش مهره های بالای کمر
- فتق دیسک کمر: پارگی یا بیرون زدگی دیسک کمر، میتواند احساس سوزش در مهره‌ها ایجاد کند.
- تنگی کانال نخاعی: باریک شدن کانال نخاعی و وارد شدن فشار به اعصاب داخل آن، از عمده‌ترین دلایل احساس سوزش در مهره‌ها است. این سوزش ممکن است با گزگز یا بی‌حس شدن نیز همراه باشد.
- کشیدگی عضلانی: اسپاسم عضلانی در اکثر اوقات با احساس سوزش همراه است.
- فشرده‌سازی عصب: هرگونه فشار رو اعصاب میتواند احساس سوزش شدیدی در مهره‌ها و قسمت بالایی کمر ایجاد کند.
- اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک: التهاب مفصل ساکروایلیاک که در نزدیکی کمر قرار دارند، میتواند باعث احساس سوزش شود.
- عفونت‌ها: در موارد نادر، عفونت‌هایی که بر ستون فقرات یا بافت‌های اطراف تاثیر می‌گذارند، می‌توانند منجر به علائمی مانند احساس سوزش در مهره‌های کمر شوند.
- مشکلات اسکلتی عضلانی: شرایطی مانند آرتروز، اسپوندیلولیستزیس یا پوکی استخوان، می‌توانند باعث ایجاد درد و احساس سوزش در ناحیه کمر شوند.
در ادامه برخی از دلایل جدی‌تر و کم‌یاب‌تر سوزش در مهره‌های کمر را بررسی کرده‌ایم:
- فیبرومیالژیا: فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که با درد و التهاب گسترده اسکلتی عضلانی مشخص می‌شود. افراد مبتلا به فیبرومیالژیا ممکن است احساس سوزش در قسمت کمر را همراه با علائم دیگری مانند خستگی و اختلالات خواب تجربه کنند.
- درد ارجاعی: گاهی اوقات، مشکلاتی در سایر قسمت‌های بدن، مانند کلیه‌ها یا اندام‌های تناسلی، می‌توانند باعث درد ارجاعی شوند که ممکن است به شکل سوزش نیز احساس می‌شود.
- نوروپاتی: نوروپاتی محیطی، وضعیتی که بر اعصاب خارج از مغز و نخاع تاثیر می‌گذارد، میتواند باعث ایجاد احساسات مختلفی از جمله سوزش و گزگز در مهره‌های بالای کمر شود.
- ایسکمی: کاهش جریان خون به ماهیچه‌ها یا اعصاب کمر، میتواند منجر به درد ایسکمیک شود. این درد ستون فقرات همراه احساس سوزش به دلیل کمبود اکسیژن رخ می‌دهد.
- سندرم دم اسب: یک بیماری نادر اما جدی است که در آن ریشه‌های عصبی در پایه نخاع فشرده شده و علائمی مانند کمردرد، احساس سوزش در مهره‌ها و بی حسی در کمر ایجاد می‌کنند.
علت درد ستون فقرات بین دو کتف
درد بین دو کتف میتواند ناشی از مشکل در هر قسمت بدن که بین تیغه‌های شانه باشد واقع شده است، باشد. از جمله:
- پوست بین دو کتف
- ماهیچه‌هایی مانند لوزی، ذوزنقه میانی و ذوزنقه تحتانی، که همگی به عقب و پایین نگه داشتن دو کتف کمک می‌کنند
- قسمتی از مری
- قسمتی از قلب
- بخشی از ریه
کشیدگی عضلانی شایع‌ترین علت درد بین دو کتف است، که دروضعیت بدنی نامناسب، به خصوص زمانی که به مدت طولانی در حالت نشسته یا ایستاده به جلو خم می‌شوید، ایجاد می‌گردد.
درمان درد ستون فقرات
کشیدگی، رگ به رگ شدن و حتی فشار عصبی ناشی از فتق دیسک را می‌توان با کاهش فعالیت و حتی استراحت در بستر برای مدت کوتاهی درمان کرد. معمولا استراحت از یک تا سه روز، نباید بیشتر شود، زیرا استراحت طولانی مدت در رختخواب میتواند منجر به از دست دادن قدرت عضلانی شود و ممکن است سفتی عضلات را افزایش دهد و به درد و ناراحتی اضافه کند. در دیسک کمر خفیف تا متوسط، معمولاً از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی(NSAIDs)استفاده می‌کنند. شل کننده‌های عضلانی و داروهای مخدر را می‌توان برای علائم درد شدیدتر اضافه کرد یا جایگزین کرد. پزشک ممکن است فیزیوتراپی را توصیه کند. درمانگر یک ارزیابی عمیق را انجام خواهد داد، که همراه با تشخیص پزشک، درمانی را که به طور خاص برای بیماران مبتلا به درد ستون فقرات طراحی شده است، توصیه می‌کند. درمان ممکن است شامل کشش لگن، ماساژ ملایم، یخ و گرما درمانی، جراحی دیسک کمر با لیزر، تحریک الکتریکی عضلات و تمرینات کششی باشد.
قرص برای درد ستون فقرات
این داروها اغلب همراه با مسکن و برای تسکین علائم کمردرد یا اسپاسم عضلانی تجویز می‌شوند. نمونه‌هایی از شل کننده‌های عضلانی عبارتند از: CarisoprodolوCyclobenzaprine
داروهایی که اغلب برای درمان درد مزمن استفاده می‌شوند، عبارتند از:
Carbamazepine
Gabapentin
Lamotrigine
Pregabalin
Valproic acid
داروهای ضدالتهاب(NSAIDS) مانند آسپیرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند برای کنترل درد دیسک کمر خفیف استفاده شوند.
ورزش برای درد ستون فقرات
می‌خواهیم ورزشی را برای بهبود درد ستون فقرات آموزش دهیم.
- دراز بکشید و یکی از زانوهای خود را به سمت بالا(سقف) بیاورید.
- به آرامی زانوی خود را به سمت راست بچرخانید. چند ثانیه نگه دارید و سپس آن را بالا بیاورید تا دوباره به سمت سقف باشند.
- این کار را در سمت مخالف تکرار کنید.
در این ورزش، امتیاز دهی به درد از 10 است. (0 بدون درد و 10 بدترین دردی است که تا به حال داشته اید) به عنوان مثال:
- 0 تا 3 – حداقل درد
- 4 تا 5 – درد قابل قبول
- 6 تا 10 – درد بیش از حد
در حین ورزش سعی کنید درد خود را در یک رتبه بندی 0 تا 5 نگه دارید. اگر درد شما از این سطح بالاتر رفت، تمرینات را به این صورت تغییر دهید:
- کاهش تعداد دفعات انجام یک حرکت
- کاهش سرعت حرکت
- افزایش زمان استراحت بین حرکات
به طور کلی درد بعد از ورزش نباید کمردرد فعلی شما را بدتر کند.
درمان خانگی درد ستون فقرات
درمان خانگی درد ستون فقرات شامل موارد زیر است:
- برای تقویت عضلات ورزش کنید.
- هنگام بروز کمردرد، بلند شدن و حرکت کردن میتواند چالش برانگیز باشد، بنابراین وضعیت قرارگیری بدن خود را بهبود بخشید. وضعیت نامناسب میتواند منجر به تشدید کمردرد شود.
- از کمپرس‌های گرما و سرما برای کاهش درد استفاده کنید.
- حرکات کششی انجام دهید.
- از کرم ضد درد استفاده کنید.
- ماساژ را امتحان کنید.
- از کفش مناسب استفاده کنید.
- از آب درمانی و آب گرم استفاده کنید.
منابع:
https://www.medicalnewstoday.com/
