تومور مغزی پشت چشم اغلب اوقات نوعی مننژیوم است. مننژیوم توموری غیرسرطانی است که از مننژها ایجاد میشود. مننژها ساختار بسیار نازکی هستند که کل مغز و نخاع را میپوشاند. این بدان معنی است که مننژیوم میتواند در هر نقطه از مغز یا نخاع ایجاد شود. علائم تومور مغزی پشت چشم ممکن است شامل برآمدگی چشم بدون درد، تاری دید، دوبینی یا افزایش نقطهی کور باشد. اگر تومور مغزی فشار کافی بر عصب بینایی وارد کند، کوری ممکن است رخ دهد.
مننژیوم میتواند روی بال اسفنوئید، قفسهای از استخوان در وسط سر در پشت چشم، رشد کند. تومورهای واقع در این ناحیه میتوانند با اعصاب بینایی درگیر شوند یا یک شریان کلیدی را احاطه کنند. جراحی تومورهای این نقطه میتواند مشکل باشد و به یک جراح مغز و اعصاب با تجربه نیاز دارد. دکتر محمود یزدان پناهی به عنوان یکی از جراحان متخصص مغز و اعصاب کشور، میتوانند مشکلاتی مانند وجود تومور مغزی در پشت چشم، تومور هیپوفیز، بیرون زدگی دیسک کمر و… را در بیماران درمان کنند. در صورت بروز سکته مغزی نیز میتوانید به ایشان مراجعه نمایید.
درخواست مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره اولیه توسط دکتر یزدان پناهی فرم زیر را پر کنید.
علائم تومور چشم
علائم تومور چشم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- برآمدگی در چشم
- از دست دادن کامل یا جزئی بینایی
- درد در داخل یا اطراف چشم (غیرشایع در سرطان چشم)
- وجود تودهی برجستهی کمرنگ در سطح چشم (ملتحمه یا قرنیه)
- تاری دید
- تغییر در ظاهر چشم
- لکههای تیره روی عنبیه
- قرمزی یا تورم چشم
- و تغییرات بینایی، مانند دیدن چراغهای چشمکزن، شناورها، یا سایهها.
متاسفانه هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از تومورهای چشمی وجود ندارد و میتواند دارای علائم پنهان تومور مغزی باشد اما میتوان اقداماتی برای کاهش خطر ابتلا به آن انجام داد. برخی از مواردی که میتوان رعایت کرد عبارتاند از: استفاده از عینک آفتابی و کلاه لبهدار برای جلوگیری از اشعهی ماوراء بنفش، اجتناب از سیگار کشیدن و داشتن رژیم غذایی سالم با میوها و سبزیجات فراوان.
علائم تومور مغزی پشت چشم
علائم تومور مغزی پشت چشم میتواند شامل تغییرات در بینایی، مانند تاری یا دوبینی، حرکات غیر طبیعی چشم، محدود شدن میدان دید و موارد دیگر باشد. برای تومورهای ساقهی مغز، علائم میتواند شامل دوبینی، بیثباتی و مشکل در راه رفتن، ضعف صورت و مشکل در صحبت کردن یا بلعیدن باشد. اختلالات بینایی همراه با سردرد علامتی است که ممکن است نشاندهندهی تومور مغزی باشد. دوبینی یکی دیگر از علائم چشمی است که ممکن است وجود تومور مغزی را نشان دهد.
همچنین این علائم ممکن است به سرعت رشد تومور مغزی بستگی داشته باشد که به آن درجه تومور نیز گفته میشود. علائم و نشانههای عمومی ناشی از تومورهای مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردرد یا احساس فشار در سر که هنگام صبح بدتر میشود
- سردردهایی که بیشتر اتفاق میافتند و شدیدتر از سایر سردردها به نظر میرسند
آیا تومور چشم کشنده است؟
تومورهای چشمی میتوانند خوشخیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. تومورهای خوشخیم تهدیدکنندهی زندگی نیستند و اغلب اوقات با جراحی قابل برداشتن هستند. این در حالی است که تومورهای بدخیم میتوانند تهدیدکنندهی زندگی باشند و به سایر قسمتهای بدن گسترش یابند. درمان تومورهای چشم به نوع تومور و خوشخیم یا بدخیم بودن آن بستگی دارد.
تومورهای چشم بسته به نوع تومور و میزان پیشرفت آن شاید کشنده باشند. به عنوان مثال، ملانوم چشمی نوعی سرطان تهاجمی و کشنده است که میتواند به چندین قسمت دیگر بدن متاستاز دهد. برخی از موارد آن حتی علیرغم درمان کافی دارای نرخ 50 درصد برای مرگومیر هستند. با این حال، همهی تومورهای چشم سرطانی نیستند. به عبارت دیگر، توموری که سرطانی نباشد تومور خوشخیم نامیده میشود. همانژیوم مشیمیه شایعترین نوع تومور غیرسرطانی چشم است. این تومورها از رگهای خونی تشکیل شدهاند. آنها میتوانند باعث قرمزی چشم یا تغییرات بینایی شوند. تومورهای واقع در پشت چشم میتوانند با اعصاب بینایی درگیر شوند یا یک شریان کلیدی را احاطه کنند. اگر در مورد سلامت چشم یا مغز خود نگرانی دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا به بهترین درمان برای آنچه پیش روی شماست، دست پیدا کنید.
مننژیوم پشت چشم
مننژیومها در اکثر مواقع تومورهای غیرسرطانیای هستند که از غشایی که مغز و نخاع را احاطه کرده است، ایجاد میشوند. آنها به تدریج و بدون ایجاد علائم خاصی رشد میکنند. این نوع تومور میتواند روی بال اسفنوئید، قفسهای استخوانی در وسط سر در پشت چشم، رشد کند. تومورهایی که در این ناحیه قرار دارند میتوانند با اعصاب بینایی درگیر شوند یا حتی با سلولهای خود سرخرگی کلیدی را محصور کنند و مانع خونرسانی آن شوند. جراحی تومورهای واقع در این نقطه میتواند مشکل باشد و به پزشکی با تجربه در زمینهی جراحی مغز و اعصاب نیاز داشته باشد.
مننژیوم اربیتال و عصب بینایی میتواند از مغز به داخل مدار چشم (پشت چشم) گسترش یابد و چشم را به جلو هول دهد و باعث برآمدگی چشم به نام پروپتوز شود. اگرچه که این نوع تومور نادر است، اما زمانی که رخ میدهد، میتواند دلیل مهمی برای از دست دادن بینایی باشد. به طور کلی مننژیومها میتوانند باعث مشکلات بینایی و بیحسی صورت شوند. در موارد شدید هم میتوانند باعث نابینایی شوند.
تشخیص تومور مغزی پشت چشم
تومور مغزی پشت چشم میتواند باعث مشکلات بینایی مانند دوبینی و سردرد شود. تشخیص تومور مغزی شامل معاینه فیزیکی، آزمایشها و روشهای خاصی است. این روشها و آزمایشات ممکن است شامل معاینه عصبی، MRI مغز، PET، EEG، سیتیاسکن و بیوپسی باشد.
در معاینهی عصبی بخشهای مختلف مغز آزمایش میشود تا مشخص شود که چگونه کار میکند. طی این نوع معاینه، پزشک ممکن است بینایی، شنوایی، تعادل، هماهنگی، قدرت و رفلکسهای فرد را بررسی کند. ام آر آی مغز (MRI) نیز تصویری دقیق از مغز ارائه میدهد تا وجود تومور را بررسی کند. اسکن PET هم میتواند نحوهی عملکرد بافتهای بدن، ظاهر آنها و همچنین تومورهای مغزی را با برجسته کردن مناطقی از مغز که سلولها در آنها فعّالتر از بقیه هستند، به ما نشان دهد. البته تومورهای مغزی که به کندی رشد می کنند ممکن است در اسکن PET شناسایی نشوند. تومورهای مغزی که سرطانی نیستند، آهستهتر رشد میکنند، بنابراین اسکن PET برای آنها کمتر مفید است. سیتیاسکن نیز یک آزمایش تصویربرداری تشخیصی است که از فناوری اشعه ایکس برای تولید تصاویری از داخل بدن استفاده میکند و میتواند در یافتن تومور کمک کند. بیوپسی هم روشی پزشکی است که شامل گرفتن نمونه کوچکی از بافت بدن است تا بتوان آن را زیر میکروسکوپ بررسی کرد. الکتروانسفالوگرام (EEG) نیز آزمایشی است که فعالیت الکتریکی مغز را با استفاده از دیسکهای فلزی کوچک (الکترود) متصل به پوست سر اندازهگیری میکند و از این طریق میتواند در پیدا کردن تومور نقش داشته باشد.
درمان تومور مغزی پشت چشم
درمان تومور مغزی پشت چشم به عوامل متعددی مانند تشخیص نوع تومور، اندازه و تهاجمی بودن تومور بستگی دارد. برخی از تومورهای کوچک مغزی ممکن است به لیزر درمانی، انجماد (جراحی سرمایی) یا پرتودرمانی خارجی پاسخ دهند. در برخی موارد، برداشتن تومور با جراحی ممکن است و فقط نیاز به دوره نقاهت بعد از عمل تومور مغزی برای بازیابی بینایی دارد. رادیوسرجری گاما نایف نیز گزینهی درمانی عالیای برای بسیاری از بیماران مبتلا به تومور مغزی پشت چشم است.
پزشکان ممکن است برای رادیوسرجری گاما نایف، دستگاه کوچک دیسکی شکلی را در پشت چشم نزدیک تومور کاشت یا تزریق کنند. این دستگاه برای از بین بردن سلولهای تومور داخل چشم به آن ناحیه پرتو میفرستد. البته این ایمپلنت موقتی است و پزشکان معمولاً بعد از ۷ روز آن را خارج میکنند. این درمان نوعی پرتودرمانی است که برای درمان تومورها، ناهنجاریهای عروقی و سایر ناهنجاریهای مغز استفاده میشود. رادیوسرجری گاما نایف، مانند سایر اشکال رادیوسرجری استریوتاکتیک (SRS)، جراحی سنتی محسوب نمیشود، زیرا در انجام آن هیچ برشی وجود ندارد. در این روش از پرتوهای بسیار دقیق گاما برای درمان ناحیهای که دچار ضایعه یا تومور است، استفاده میشود. از این نوع جراحی بیشتر در مغز استفاده میشود.
منابع: