مراقبت های بعد از عمل تومور مغزی

مغز پس از انجام عمل جراحی مغز و اعصاب و برداشتن تومور بیش از پیش فعال شده تا ارتباطات میان نورون‌ها را که در اثر وجود تومور و یا در اثر جراحات جراحی از بین رفته‌اند، بازیابی کند. به این عمل مغز برای بازیابی توان گذشته خود، نوروپلاستیسیته می‌گویند.

اندازه و محل تومور و میزانی که از تومور برداشته می‌شود بر روند بهبودی فرد بعد از جراحی تاثیرگذار است. در صورتی که تومور در نواحی ایجاد شده باشد که مسئول حرکات عضلات هستند، ممکن است فرد پس از جراحی به فیزیوتراپی یا کاردرمانی نیاز داشته باشد. همچنین اگر تومور در ناحیه گفتاری مغز باشد، لازم است پس از جراحی اقدامات گفتار درمانی برای فرد انجام شود. در این مقاله با اقداماتی که می‌تواند روند بهبودی فرد تحت جراحی تومور قرار گرفته را سرعت بخشد آشنا می‌شویم.

بعد از عمل تومور مغزی چه باید کرد؟

به دلیل ترکیبی از اثرات داروهای بیهوشی، تورم پیش بینی شده در مغز و آسیب جمجمه پس از جراحی، بیماران پس از جراحی ممکن است احساس ناخوشایندی را تجربه کنند. لازم است بدانیم که این احساس موقتی بوده و در دوره نقاهت کمر‌رنگ تر خواهد شد.

یکی از مراقبت های بعد از عمل تومور مغزی این است که ساعت خوابی بیمار منظم باشد. خواب باکیفیت و دریافت کافی آن به اندازه غذا و آب ضروری است. خواب به تسریع بهبودی کمک می‌کند و برای تعدادی از عملکردهای مغز حیاتی است. برای مثال خواب خوب مسیرهایی را در مغز حفظ می‌کند که به یادگیری، ایجاد خاطرات جدید، تمرکز و پاسخ های سریع کمک خواهند کرد.

هوشیاری بعد از عمل تومور مغزی

اکثر افراد نهایتا چند ساعت پس از جراحی تومور مغز از بیهوشی بیدار می‌شوند. اما گاهی اوقات، جراح ممکن است تصمیم بگیرد که بیمار را چند روز بعد از جراحی در حالت نیمه هشیار قرار دهد تا به روند بهبودی کمک کند، در این مواقع از داروهای آرام بخش برای خوابیدن بیمار استفاده می‌شود. در این شرایط ممکن است دستگاه ونتیلاتور به منظور تنفس بهتر به بیمار متصل گردد. اما به صورت کلی تاثیر داروهای بیهوشی تا چند ساعت پس از عمل از بدن بیمار خارج می‌شود، بیمار در این هنگام در اتاق ریکاوری و تحت نظر قرار خواهد داشت.

بیمار احتمالا تا چند هفته پس از جراحی احساس خستگی شدید خواهد کرد. همچنین ممکن است سردرد یا مشکلات تمرکز داشته باشد. بهبودی پس از جراحی ممکن است یک یا دو ماه طول بکشد و در این مدت بریدگی ها (برش ها) ممکن است همچنان درد داشته باشند. لازم است که بدانید این موارد طبیعی است و جای نگرانی ندارد.

اگر از بیهوشی هنگام عمل واهمه دارید باید بدانید که خود تومور در صورتی که عمل نشود می‌تواند باعث خستگی و بی‌حالی پیشرونده شود، این موضوع در نهایت می‌تواند منجر به بیهوشی شود. چراکه تومور قادر است با اعمال فشار روی ساقه مغز باعث از دست دادن ناگهانی هوشیاری شود و در موارد شدیدتر رشد تومور فرد حتی ممکن است به کما برود.

دوره نقاهت بعد از عمل تومور مغزی

مدت زمان لازم برای بهبودی بستگی به نوع عمل انجام شده دارد اما معمولا بین 4 تا 8 هفته طول می‌کشد. مدت بستری شدن در بیمارستان پس از عمل مغز معمولاً یک هفته تا ده روز است. مدت بستری شدن در بیمارستان به میزان بهبودی و پاسخ بدن به جراحی بستگی دارد. بلافاصله پس از جراحی، برای اطمینان از عملکرد طبیعی فعالیت‌های مغزی، در طی این مدت به دقت تحت نظر خواهید بود.

برای جلوگیری از تورم صورت و مغز، باید در همه حالتی سر را در موضع بالاتر نگه داشت حتی در زمان دراز کشیدن. در این دوره به بیمار داروهای مسکن داده می‌شود. همچنین پیش از ترخیص از بیمارستان لازم است که مهارت‌های لازم برای پانسمان و مراقب از زخم جراحی به بیمار و همراهان او آموزش داده شود.

در صورتی که جراحی تومور مغزی انجام داده‌اید و ترخیص شده‌اید، برای مراقبت های بعد از عمل تومور مغزی لازم است در منزل زخم خود را همیشه تمیز و خشک نگه دارید. از شخصی بخواهید که هر روز آن را بررسی کند تا علائم ترشح یا عفونت را جستجو کند. شستن موها تا زمانی مجاز است که دلمه شکل گرفته روی زخم را نتراشید. در چند هفته اول از حرارت مستقیم سشوار خودداری کنید. تا زمان بهبودی کامل از رنگ مو یا هر گونه مواد شیمیایی خودداری کنید. موارد فوق را تا زمان بیرون کشیدن بخیه یا منگنه رعایت کنید.

در طول دوره نقاهت لازم است که مغز خود را فعال نگه دارید. به مغزتان تمرین بدهید. بخشی از یک بهبود موفقیت آمیز جراحی مغز، به چالش کشیدن مغز شما با کارهای تحریک کننده یا جذاب شناختی است. هر فعالیتی که نیاز به تمرکز و درگیری ذهنی دارد می‌تواند به مغز شما کمک کند.

بازی‌های تقویت حافظه، پازل، سودوکو، نقاشی، یوگا و مدیتیشن پس از جراحی تومور مغزی ارزش درمانی دارند و به بهبودی کمک می‌کنند. بازی‌های فکری می‌توانند عملکرد مغز مانند حافظه، توجه، توانایی تغییر از یک کار به کار دیگر و سرعت پردازش را بهبود بخشند. بنابراین در طول دوره نقاهت از انجام آن‌ها غافل نشوید.

 در طی مدت زمان مراقبت های بعد از عمل تومور مغزی هرگونه سردرد مکرر، تعریق سر و بی قراری مزمن را به پزشک اطلاع دهید. به همین منظور می‌توانید با یک پزشک جراح متخصص مانند دکتر محمود یزدان پناهی مشورت نمایید. به منظور تعیین وقت ویزیت می‌توانید از درگاه‌های ارتباطی قرار داده شده بر روی وبسایت استفاده نمایید.

تغذیه بعد از عمل جراحی تومور مغزی

تغذیه بیمار پس از عمل باید کامل باشد. مغز برای عملکرد به انرژی نیاز دارد. غذاهای سالم و کامل، میوه‌ها و سبزیجات، و غذاهای سرشار از پروتئین و غنی از ویتامین و مواد معدنی به تقویت سلامت مغز کمک می‌کنند.

مواد غذایی مفید برای تومور مغزی

سبزیجات تیره و سبز رنگ، مانند کلم قرمز و اسفناج، مواد مغذی فوق العاده‌ای هستند. آنها حاوی انواع ویتامین ها و اسیدهای چرب امگا 3 هستند که برای سلامت مغز، ریکاوری و انعطاف پذیری عصبی حیاتی هستند. ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی خال مخالی و ساردین سرشار از امگا 3 هستند که به کاهش التهاب نیز کمک می‌کنند. روغن بذر کتان یکی دیگر از منابع خوب اسید چرب امگا 3 است. در حالی که امگا 3 برای کاهش التهاب و ارتقای سلامت مغز ضروری است، اسید چرب امگا 6 بیش از حد – موجود در بسیاری از روغن‌های فرآوری شده و حتی دانه های کدو تنبل – می‌تواند التهاب را افزایش دهد.

تحقیقات نشان داده نشان داده که غذاهای با سطوح بالاتر کولین، مانند تخم مرغ، عملکرد شناختی کلی بهتری را در بیماران تازه جراحی شده ایجاد می‌کنند.

مواد غذایی برای جلوگیری از رشد تومور مغزی

رژیم غذایی می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت مغز داشته باشد. ابتدا لازم است از مصرف مواد غذایی مضر که به رشد ضایعات تومور مانند کمک می‌کنند خودداری کنیم. غذاهایی که التهاب زا هستند، غذاهایی که قند بالایی دارند، کربوهیدرات‌های تصفیه شده، چربی‌های ترانس ناسالم و غذاهای فرآوری شده می‌توانند منجر به اختلال حافظه و یادگیری شوند و فرآیند نقاهت را نیز طولانی‌تر می‌کنند.

در بیماران مبتلا به تومور مغزی باید از مصرف الکل خودداری کرد. مصرف الکل می‌تواند آستانه تشنج را کاهش دهد و احتمال تشنج را در این بیماران افزایش دهد. این برای بیماران مبتلا به تومور مغزی مهم است زیرا وجود تومور مغزی به تنهایی می تواند خطر تشنج را افزایش دهد. بنابراین کسانی که داروهای ضد تشنج مصرف می کنند به هیچ عنوان نباید الکل مصرف کنند.