پیشرفت سریع علم و تکنولوژی در سال‌های اخیر تاثیرات منفی و نامطلوب بسیاری را در کنار جنبه‌های مثبت این موارد ایجاد کرده است. یکی از مهم‌ترین مشکلات بیولوژیک در محیط زیست مربوط به امواج الکترومغناطیسی است.
امروزه یکی از ابزارهای جدایی ناپذیر ارتباطی از زندگی انسان گوشی موبایل است. تحقیقات بسیاری نشان می‌دهند، امواج الکترومغناطیس موبایل بر قسمت‌های مختلف بدن انسان به ویژه مغز و سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد. قرارگرفتن گوشی موبایل در کنار مغز انسان فعالیت طبیعی مغز آن را مختل می‌کند.
گوشی‌های موبایل گونه‌‌ای از امواج الکترومغناطیس تحت عنوان امواج غیریونیزان ساطع می‌کنند که ممکن است در طولانی مدت تاثیرات منفی بر مغز انسان بگذارند. این امواج از دسته امواج رادیویی بوده که با مقادیر بیش از 80 درصد توسط سر جذب شده و وارد مغز انسان می‌شوند.
با توجه به اهمیت این موضوع تحقیقات بسیاری تاثیر امواج موبایل بر مغز را در نظر گرفته‌اند ولی نتوانسته‌اند کاملا این تاثیرات را مشخص کنند.
در این مقاله تهیه شده توسط دکتر محمد یزدان پناهی، بورد تخصصی جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات و دیسک، به اثرات امواج موبایل بر مغز انسان پرداخته می‌شود. همچنین می‌توانید جهت کسی اطلاعات بیشتر در این خصوص به صفحه‌ی اینستاگرام دکتر یزدان پناهی مراجعه نمایید.
درخواست مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره اولیه توسط دکتر یزدان پناهی فرم زیر را پر کنید.
آیا گوشی باعث تومور مغزی می شود؟
با توجه به اینکه اخیرا تکنولوژی 5G در بخشی‌هایی از دنیا مورد استفاده قرار گرفته، مجددا نگرانی‌هایی در زمینه تاثیر امواج موبایل بر مغز به ویژه ایجاد تومور مغزی به وجود آمده است.
از آنجاکه گوشی موبایل مستقیما در تماس با سر قرار می‌گیرد، امواج رادیویی حاصله از آن عمدتا وارد لوب‌های گیجگاهی و آهیانه مغز می‌شوند، همین موضوع باعث نگرانی‌هایی در کاربران موبایل مبنی بر ایجاد انواع تومور مغزی خوش خیم و بدخیم در مغز شده است.
آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان امواج رادیویی حاصله از گوشی همراه را “احتمالا” سرطان‌زا طبقه‌بندی می‌کند.
نتایج جدیدترین تحقیقات مشترک انجام‌شده توسط آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان و دانشگاه سلامت عمومی آکسفورد در موضوع تاثیر امواج موبایل بر تومورهای مغزی به شرح زیر است:
“تعداد 776000 نفر در یک بازه زمانی چهارده ساله از نظر زمان روزانه‌ای که صرف کار با گوشی موبایل می‌کردند مورد بررسی قرار گرفتند که نیمی از آن‌ها استفاده مداوم از گوشی موبایل داشتند. سپس گوشی مورد استفاده توسط این افراد از لحاظ تولید امواج رادیویی بررسی شد. پس از آن این افراد با استفاده از داده‌های حاصل از ام آر آی مغز از نظر تومورهای مختلف مغزی از جمله گلیوما، نورومای آکوستیک، مننژیوما، تومور غده هیپوفیز و حتی تومورهای چشمی از جمله تومور مغزی پشت چشم مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نهایی نشان داد که هیچ‌گونه تفاوتی در ریسک رشد انواع تومورهای مغزی مابین افرادی که استفاده مداوم از گوشی موبایل دارند و آنهایی که استفاده‌ای از موبایل ندارند، وجود ندارد.”
اگرچه نتایج حاصل از این تحقیق تا حدودی اطمینان‌بخش است اما به طور کامل تاثیر امواج رادیویی موبایل بر ایجاد تومورهای مغز را مورد بررسی قرار نمی‌دهد به طور مثال تاثیر شدت امواج موبایل مانند برج‌های مخابراتی را بر این موضوع مشخص نمی‌کند.
تاثیر امواج موبایل بر گوش
تحقیقات اخیر در زمینه اثرات امواج موبایل بر شنوایی نشان می‌دهد، استفاده بیش از 60 دقیقا از گوشی موبایل آسیب‌هایی بر شنوایی افراد ایجاد می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به از دست‌دادن توانایی شنیدن فرکانس‌های بالا اشاره کرد. منظور از امواج با فرکانس بالا، امواجی با فرکانس 2000 تا 8000 هرتز است.
برطبق نتایج تحقیقات انجام‌شده توسط انجمن گوش و حلق و بینی آمریکا، امواج ساطع‌شده از باعث آسیب به شنوایی می‌شوند حتی اگر در هنگام استفاده از موبایل از صدای با ولوم پایین استفاده شود.
با این تحقیقاتی نیز وجود دارند که تاثیر ولوم صدا را با اهمیت می‌دانند. این تحقیقات تاثیرات استفاده از قابلیت‌های شنوایی گوشی‌های موبایل را بر گوش افراد مورد بررسی قرار داده‌اند و نتایج آن‌ها نشان می‌دهد این موضوع آستانه شنوایی را به‌طور موقت جا‌به‌جا می‌کند. اگر صدا با ولوم بالا مکررا استفاده شود این آسیب‌های موقت دائمی می‌شوند.
تاثیر امواج موبایل هنگام خواب
امواج موبایل باعث دیر به خواب‌رفتن و کاهش خواب می‌شود و عوارضی همچنون سردرد و سرگیجه ایجاد می‌کند.
بدن انسان از ریتم سیرکادین به منظور آغاز خواب و بیداری بهره می‌برد. ریتم سیرکادین یک فرآیند 24 ساعته بیولوژیک است که به منظور تنظیم خود از طلوع و غروب خورشید استفاده می‌کند. بخش مشخصی از مغز تحت عنوان هسته‌های سوپراکیاسماتیک با استفاده از نور خارجی زمان خواب را تعیین می‌کنند. در طی شب بدن با ترشح ملاتونین منجر به ایجاد حالت خواب‌آلودگی می‌شود.
بدن ما به طور قابل‌توجهی تحت تاثیر نور خارجی قرار می‌گیرد و نور آبی ساطع‌شده از موبایل و سایر وسایل الکترونیکی ترشح ملاتونین را مختل می‌کند. کمبود ملاتونین به خواب‌رفتن را دشوار کرده و در طی زمان باعث بی‌خوابی و خستگی در طول روز می‌شود.
همچنین تحقیقات نشان می‌دهند نور آبی باعث تاثیر بر خواب با امواج آهسته و خواب با حرکات سریع چشم می‌شود که این دو نوع خواب بر تثبیت حافظه و تنظیم مود نقش دارند.
تاثیر امواج موبایل بر مغز کودکان
اگرچه تاکنون هیچ تحقیق انحصاری در مورد تاثیر امواج موبایل بر مغز کودکان انجام نشده است اما نتایج حاصل از تحقیقات دیگر در زمینه‌های مختلف در این مورد نگران‌کننده است.
داده‌های اصلی به‌دست‌آمده از تحقیقات در زمینه تکامل شناختی مغز نشان می‌دهد استفاده طولانی‌مدت از موبایل نه تنها مغز کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه خصوصیات روانشناسی، شیوه‌ی تفکر، چرخه خواب، رفتار و تمایل آنان به رفتارهای خشونت‌آمیز را نیز تغییر می‌دهد.
اسکن‌های مغزی در کودکانی که استفاده طولانی‌مدت از موبایل را دارند، نشان دهنده نازک‌شدن کورتکس مغزی می‌باشد. کورتکس مغز خارجی‌ترین لایه مغز بوده که اطلاعات مربوط به حواس پنجگانه را تجزیه و تحلیل می‌کند. نازک‌شدن سریع کورتکس مغز در کودکانی که استفاده طولانی از موبایل دارند، نشان‌دهنده بلوغ زودرس مغز در ایشان است.
مدت زمان استفاده مجاز از موبایل در کودکان چقدر است؟
اطلاعات موجود در این زمینه به والدین کمک می‌کند تا با کنترل مدت زمان استفاده از تاثیرات سو امواج موبایل بر مغز کودکان جلوگیری کنند. آکادمی پزشکی کودکان آمریکا استفاده از موبایل در کودکان را به شرح زیر توصیه می‌کند:
کودکان کوچکتر از 18 ماه نباید هیچ‌گونه استفاده‌ای از گوشی موبایل داشته باشند.
در کودکان 18 تا 24 ماهه استفاده از موبایل تنها در موارد خاص و در حضور والدین باشد و نباید هیچ‌وقت به تنهایی از موبایل استفاده کنند.
در کودکان دو تا پنج سال استفاده از موبایل تنها در موارد آموزشی و غیرخشونت‌آمیز مجاز است. استفاده روزانه از موبایل نباید بیش از یک ساعت باشد و حضور والدین در کنار کودک در این زمان لازم است.
چگونه خود و کودکان را در برابر امواج موبایل محافظت کنیم؟
اثرات استفاده از موبایل حتی با کمترین میزان از امواج در طولانی مناسب نخواهد بود، بنابراین والدین نباید به فرزندان خود اجازه بدهند که از موبایل به عنوان یک اسباب‌بازی استفاده نمایند.
برخی از نکات برای کاهش اثرات امواج موبایل بر بدن به ویژه مغز عبارتند از:
- به‌جای استفاده از تماس تلفنی به دیگران پیام متنی ارسال نمایید.
- اگر تماس‌های تلفنی طولانی مدت برقرار می‌کنید از اسپیکر موبایل و یا هندزفری استفاده نمایید.
- در هنگام استفاده از موبایل، فاصله‌ای دو تا سه سانتیمتری بین صفحه موبایل و صورت بگذارید.
- تنها برای موارد ضروری از تماس تلفنی استفاده کنید و مدت زمان تماس را کوتاه نگه دارید.
- از تماس تلفنی و ارسال پیام در هنگام رانندگی خودداری کنید.
- تماس‌های تلفنی را در زمانی‌که آنتن موبایل کامل است، انجام دهید. (آنتن‌دهی ضعیف بدان معناست که گوشی موبایل امواج بیشتری را برای دریافت سیگنال ساطع می‌کند.)
- از تماس تلفنی در مکان‌های فلزی همچون خودرو، آسانسور، قطار و اتوبوس خودداری کنید. (سدهای فلزی باعث می‌شوند تا گوشی موبایل امواج بیشتری را برای دریافت سیگنال مورد نیاز ساطع کند.)
منابع
