جراحی فیوژن نخاعی

بیماری‌های مختلفی وجود دارد که ستون فقرات و کمر را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از طرفی درمان‌های مختلفی نیز برای درمان این بیماری‌ها استفاده می‌شوند. یکی از این درمان‌ها که در شرایط نادر به کار گرفته می‌شود، جراحی فیوژن نخاعی است که در آن حداقل دو تا از مهره‌های ستون فقرات، طی تکنیک‌هایی پیچیده به یک‌دیگر جوش داده می‌شوند. ما در این مقاله به بررسی فیوژن نخاع کمری پرداخته‌ایم.

اگر علائم دیسک کمر یا بیماری‌های عصبی دیگر را تجربه می‌کنید، بهتر است به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. دکتر محمود یزدان پناهی یکی از بهترین متخصصان مغز و اعصاب کشور است که با تیمی از پزشکان مجرب، بهترین خدمات درمانی را به بیماران خود ارائه می‌کند. برای دریافت اطلاعات بیش‌تر، به پیج اینستاگرام دکتر یزدان پناهی سر بزنید.

فیوژن نخاع کمری چیست؟

همجوشی ستون فقرات کمری یا فیوژن نخاع کمری یک روش جراحی است که برای درمان بیماری‌های مختلفی که بر ناحیه کمر یا ناحیه کمری ستون فقرات تاثیر می‌گذارند، استفاده می‌شود. این روش معمولا شامل ادغام یا به هم پیوستن دو یا چند مهره برای تثبیت ستون فقرات و کاهش درد است.

هدف اصلی فیوژن ستون فقرات کمری کاهش درد، بهبود ثبات ستون فقرات و افزایش عملکرد کلی کمر است. این روش معمولا برای درمان بیماری‌هایی مانند دژنراتیو دیسک، بی‌ثباتی ستون فقرات، اسپوندیلولیستزیس، بدشکلی‌های ستون فقرات مانند اسکولیوز، فتق مکرر دیسک کمر و انواع خاصی از تومورها، خطرناک ترین دیسک کمر با عوارض بسیار بالا و عفونت‌های ستون فقرات استفاده می‌شود.

در حین جراحی ستون فقرات، جراح برشی در ناحیه کمر ایجاد کرده و از تکنیک‌های مختلفی برای دسترسی به ناحیه آسیب‌دیده ستون فقرات استفاده می‌کند. سپس دیسک یا بخشی از مهره آسیب دیده برداشته می‌شود و مهره‌های مجاور با استفاده از پیوند استخوان، پیچ، صفحات فلزی یا میله‌ها به هم جوش داده می‌شوند. با گذشت زمان، پیوندهای استخوانی همجوشی مهره‌ها را تسهیل کرده و ساختاری محکم و پایدار ایجاد می‌کنند.

استخوان مورد استفاده برای پیوند در فیوژن نخاع کمری را می‌توان از منابع مختلفی از جمله استخوان خود بیمار (اتوگرافت)، اهدا کننده (آلوگرافت) یا مواد مصنوعی به دست آورد. در جراحی اتوگرافت‌ها اغلب ترجیح داده می‌شوند زیرا شانس بیش‌تری برای فیوژن موفقیت‌آمیز دارند.

جراح ممکن است از ابزار دقیقی مانند پیچ، میله یا صفحه برای ایجاد ثبات بیشتر در طول فرآیند بهبودی استفاده کند. این ابزارها به نگه داشتن مهره‌ها در موقعیت صحیح در هنگام همجوشی کمک می‌کنند.

پس از جراحی، بیماران معمولا با توجه به پیچیدگی عمل به چند روز تا چند هفته بستری در بیمارستان نیاز دارند. زمان بهبودی متفاوت است، اما ممکن است چندین ماه تا یک سال طول بکشد تا بهبودی کامل و همجوشی رخ دهد. معمولا تمرینات فیزیوتراپی و توانبخشی برای تقویت عضلات پشت و تقویت تحرک توصیه می‌شود.

عمل جراحی فیوژن نخاعی

جراحی فیوژن ستون فقرات کمری روشی است که برای اتصال یا به هم جوش دادن دو یا چند مهره در قسمت تحتانی کمر انجام می‌شود. در ادامه جزئیات بیش‌تری در مورد جراحی فیوژن نخاعی در ناحیه کمر آورده شده است:

• فیوژن نخاع کمری ممکن است برای شرایطی مانند بیماری دژنراتیو دیسک، فتق دیسک، تنگی نخاعی، اسپوندیلولیستزیس، شکستگی ستون فقرات، بدشکلی ستون فقرات یا تومورهای موثر بر ستون فقرات توصیه شود. تصمیم برای انجام عمل جراحی به شدت علائم، میزان بی‌ثباتی ستون فقرات و شکست درمان‌های غیر جراحی بستگی دارد.
• تکنیک‌های جراحی: تکنیک‌های مختلفی را می‌توان برای جراحی فیوژن نخاعی استفاده کرد:
  فیوژن خلفی کمر (PLIF): در این روش، جراح از طریق یک برش در پشت به ستون فقرات دسترسی پیدا کرده و دیسک آسیب‌دیده را خارج می‌کند. یک پیوند استخوان که معمولا از لگن بیمار گرفته می‌شود، در فضای خالی دیسک قرار می‌گیرد. از پیچ‌ها، میله‌ها یا صفحات فلزی برای پایداری و فیوژن استفاده می‌شود.
  فیوژن بین بدنی کمری ترانسفورامینال (TLIF): مشابه PLIF، این روش شامل برداشتن دیسک آسیب‌دیده و قرار دادن یک پیوند استخوان در فضای دیسک است. با این حال، این رویکرد از طریق یک برش کوچک‌تر انجام می‌شود و جراح ممکن است از میله یا پیچ استفاده نکند.
  فیوژن میان بدن قدامی کمر (ALIF): در این روش دسترسی به ستون فقرات از طریق یک برش در شکم انجام می‌شود. در این روش ایمپلنت‌های فلزی استفاده می‌شوند.
• پیوند استخوان: پیوند استخوان معمولا برای تقویت همجوشی بین مهره‌ها استفاده می‌شود. همانطور که اشاره شد گرافت‌ها را می‌توان از استخوان خود بیمار یا استخوان اهدایی یا مواد مصنوعی مانند پروتئین‌های مورفوژنتیک استخوان به دست آورد.

عوارض عمل فیوژن کمر

در جراحی فیوژن نخاعی، مانند هر جراحی دیگری احتمال بروز عوارض وجود دارد. با این حال به دلیل حساس بودن این جراحی و نزدیک بودن آن به ستون فقرات و نخاع، عوارض ممکن است بسیار شدیدتر از جراحی‌های دیگر باشند. در ادامه برخی از عارضه‌های رایج بعد از این جراحی را شرح ‌داده‌ایم.

• عفونت: خطر ایجاد عفونت در محل جراحی یا در لایه‌های عمیق‌تر ستون فقرات وجود دارد. آنتی‌بیوتیک‌ها معمولا قبل و بعد از جراحی برای کاهش این خطر تجویز می‌شوند، اما عفونت‌ها همچنان ممکن است رخ دهند و ممکن است نیاز به درمان بیش‌تری داشته باشند.
• خونریزی: جراحی شامل بریدن بافت‌ها است که می‌تواند منجر به خونریزی شود. در برخی موارد ممکن است مجموعه‌ای از خون به نام هماتوم تشکیل شود. اگر خونریزی قابل توجهی رخ دهد، ممکن است جراحی اضافی برای رفع آن لازم باشد.
• آسیب عصبی: اعصاب نخاعی ساختارهای ظریفی هستند که ممکن است به طور ناخواسته در حین جراحی آسیب ببینند. آسیب عصبی می‌تواند منجر به علائم مختلفی از جمله بی‌حسی، ضعف، درد یا تغییر در احساس‌ها شود. اکثر آسیب‌های عصبی موقتی هستند، اما در موارد نادر، می‌توانند دائمی باشند.
• جوش نخوردن یا پسودارتروز: فیوژن نخاع کمری شامل فرآیند ترمیم استخوان است. با این حال، خطر فیوژن ناموفق یا عدم اتصال همواره وجود دارد؛ این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که استخوان‌ها به درستی با هم جوش نمی‌خورند. این عارضه می‌تواند منجر به درد مزمن شود و ممکن است به جراحی مجدد نیاز داشته باشید.
• انحطاط بافت مجاور: جراحی فیوژن نخاعی می‌تواند فشار بیش‌تری را بر سطوح مجاور ستون فقرات وارد کرده و تغییرات دژنراتیو را تسریع کند.
• عوارض مرتبط با ابزار: استفاده از ایمپلنت‌های فلزی مانند پیچ، میله یا صفحات، خطرات خاصی را به همراه دارد. این موارد شامل شل شدن ایمپلنت، شکستگی، انتقال ابزار به بخش‌های دیگر یا تحریک بافت‌های مجاور است.
• لخته شدن خون: در حین و بعد از عمل جراحی، خطر ایجاد لخته خون در پاها (ترومبوز ورید عمقی) یا ریه‌ها (آمبولی ریه) وجود دارد.
• عوارض مربوط به بیهوشی: مانند هر روش جراحی، خطراتی در ارتباط با بیهوشی وجود دارد؛ مانند واکنش‌های آلرژیک، مشکلات تنفسی، یا واکنش‌ به داروها.

درد بعد از عمل فیوژن کمر

پس از انجام فیوژن نخاع کمری، درجاتی از درد را تجربه خواهید کرد. در ادامه اطلاعاتی راجع به درد بعد از جراحی فیوژن نخاعی را فراهم کرده‌ایم.

• درد بعد از عمل: بلافاصله پس از جراحی، احتمالا دردی را در محل جراحی تجربه خواهید کرد. این درد معمولا با دارو کنترل می‌شود و شدت آن با توجه به عواملی مانند وسعت جراحی و آستانه درد فرد می‌تواند متفاوت باشد.
• درد برش: محل برش ممکن است دردناک، حساس و متورم باشد.
• درد و سفتی عضلانی: جراحی شامل دست‌کاری عضلات و بافت‌های نرم اطراف ستون فقرات است که می‌تواند باعث درد و گرفتگی عضلات کمر شود. ممکن است فیزیوتراپی یا تمرینات خاص برای کمک به بهبودی و کاهش رگ به رگ شدن کمر تجویز شود.
• پا درد: اگر جراحی برای کاهش علائم فشرده‌سازی عصب مانند سیاتیک انجام شده باشد، درد ساق پا ممکن است پس از عمل بهبود یابد یا کاملا برطرف شود. با این حال، ممکن است به دلیل ضربه جراحی، درد موقت پا را تجربه کنید.
• از بین نرفتن کامل درد: توجه به این نکته مهم است که هدف از جراحی، رسیدگی به شرایط خاص ستون فقرات است. در حالی که برخی از بیماران پس از جراحی تسکین درد قابل توجهی را تجربه می‌کنند، برخی دیگر ممکن است متوجه شوند که درجاتی از درد باقی مانده است.
• درد فانتوم: در موارد نادر، افراد ممکن است درد فانتوم را تجربه کنند. این نوع از درد به درک درد در مناطقی اشاره دارد که جراحی شده‌اند اما دیگر در بدن وجود ندارند. درد فانتوم یک پدیده پیچیده است اما با مشاوره با متخصص برطرف می‌شود.

ورزش بعد از عمل فیوژن کمر

پس از جراحی فیوژن نخاعی، باید ایمنی خود را در اولویت قرار دهید و قبل از انجام هر گونه ورزش با پزشک خود مشورت کنید. در ادامه برخی از ورزش‌های کم‌خطر را معرفی کرده‌ایم که در صورت انجام صحیح، مشکلی برایتان ایجاد نخواهند کرد.

• پیاده‌روی: پیاده‌روی یکی از ایمن‌ترین و در دسترس‌ترین ورزش‌ها بعد از جراحی فیوژن ستون فقرات است. با پیاده‌روی کوتاه شروع کرده و به تدریج با بازیابی قدرت و استقامتتان، مدت زمان و مسافت پیاده‌روی را بیش‌تر کنید.
• تمرینات کم‌خطر: تمرینات کم‌خطر، مانند دوچرخه‌سواری ثابت و استفاده از استپر خوابیده، می‌توانند به بهبود تناسب اندام قلبی عروقی بدون وارد کردن فشار بیش از حد به ستون فقرات کمک کنند.
• تمرینات تقویت‌کننده مرکزی: تقویت عضلات اطراف هسته می‌تواند به حمایت از ستون فقرات و بهبود ثبات کمک کند. نمونه‌هایی از تمرینات اصلی که اغلب پس از جراحی فیوژن توصیه می‌شوند شامل بریس‌های آرام شکم، شیب‌های لگنی و پلانک‌های اصلاح‌شده هستند.
• تمرینات انعطاف‌پذیری: تمرینات کششی می‌تواند به حفظ انعطاف‌پذیری و جلوگیری از سفتی عضلات کمک کند. کشش ملایم همسترینگ، فلکسورهای لگن و کمر ممکن است مفید باشند. با این حال، از هر گونه کشش تهاجمی یا بیش از حد که می‌تواند ناحیه فیوژن را تحت فشار قرار دهد، خودداری کنید.

مراقبت های بعد از عمل فیوژن ستون فقرات

1. دستورالعمل‌های بعد از عمل را دنبال کنید: توصیه‌های بعد از عمل جراح خود را به شدت رعایت کنید. این توصیه‌ها ممکن است شامل محدودیت در فعالیت‌های بدنی، مراقبت از زخم، برنامه‌های دارویی و قرار ملاقات‌های بعدی باشد.
2. مدیریت درد و دارو: برای مدیریت درد پس از عمل، داروهای مسکن تجویز شده را طبق دستور پزشک خود مصرف کنید. در صورت نیاز، از کیسه‌های یخ یا پدهای گرم‌کننده و طبق توصیه‌های پزشک، استفاده کنید.
3. از پشت خود مراقبت کنید: به مکانیک بدن خود توجه کرده و از فعالیت‌هایی که فشار بیش از حد به کمر شما وارد می‌کنند، خودداری کنید. هنگام نشستن یا دراز کشیدن، از بالش‌های طبی برای حفظ تراز مناسب و کاهش فشار در ناحیه جراحی استفاده کنید.
4. بازگشت تدریجی به فعالیت‌ها: به تدریج فعالیت‌ها و تمرین‌هایی را که توسط پزشکتان تایید شده است، از سر بگیرید. با پیاده روی سبک شروع کنید و به تدریج شدت فعالیت‌ها را افزایش دهید.
5. فیزیوتراپی: در برنامه توانبخشی بعد از عمل که توسط متخصصتان تجویز می‌شود، شرکت کنید. فیزیوتراپی می‌تواند به بازیابی قدرت، انعطاف‌پذیری و تحرک کمک کند.
6. سبک زندگی سالم را حفظ کنید: برای حمایت از بهبودی و ارتقای سلامت کلی، از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کنید. در صورت امکان، سیگار را ترک کنید؛ زیرا سیگار کشیدن می‌تواند در فرآیند همجوشی اختلال ایجاد کند. برای کاهش فشار بر ستون فقرات خود وزن مناسبی داشته باشید.
7. اقدامات احتیاطی را رعایت کنید: از فعالیت‌هایی که شامل بلند کردن اجسام سنگین، خم شدن، چرخش یا فشار بیش از حد به کمر شما می‌شود، خودداری کنید.
8. هر گونه نگرانی را گزارش دهید: در صورت افزایش درد، تورم، قرمزی، تخلیه و ترشح از محل برش، تب یا هر علائم نگران‌کننده دیگری با پزشک خود تماس بگیرید. گزارش فوری هر گونه مشکل می‌تواند به جلوگیری از عوارض بیش‌تر کمک کند.