سینوس‌ها حفره‌هایی پر از هوا هستند که در استخوان‌های جمجمه قرار دارند. آن‌ها از طریق منافذی کوچک به مجرای بینی متصل شده و باعث می‌شوند هوا و مخاط به داخل و خارج بینی جریان پیدا کنند. گاهی اوقات ممکن است این مجراها پر شده و در نتیجه مخاط از بینی خارج نمی‌شود. این اتفاق منجر به ایجاد سردردهای سینوسی می‌شود. در این مقاله به معرفی و بررسی سردردهای سینوسی و راه‌هایی برای درمان آن‌ها پرداخته‌ایم.
دکتر محمود یزدان پناهی یکی از بهترین متخصصان و جراحان مغز و اعصاب است که بهترین خدمات درمانی را به بیماران ارائه می‌دهد. اگر مبتلا به بیماری‌هایی مانند لخته خون در مغز یا تومور هیپوفیز هستید، می‌توانید با مراجعه به دکتر یزدان پناهی، بهترین درمان‌ها را دریافت کنید. همچنین با دنبال کردن پیج اینستاگرام دکتر یزدان پناهی می توانید ویدئوهایی در این زمینه مشاهده کنید.
منظور از سردردهای سینوسی چیست؟
سردردهای سینوسی در اثر التهاب مجاری سینوسی ایجاد می‌شوند. مجراهای سینوسی حفره‌هایی پر از هوا در جمجمه هستند که در پشت پیشانی، اطراف بینی، گونه‌ها و چشم‌ها قرار دارند. پر و مسدود شدن این مسیرها، می‌تواند منجر به فشار و درد شده و در نتیجه باعث ایجاد سردرد سینوسی شود. سردردهای سینوسی اغلب با سینوزیت، آلرژی یا سایر شرایط تنفسی همراه هستند.
سردردهای سینوسی زمانی رخ می‌دهند که حفره‌های سینوسی در جمجمه ملتهب شوند. سینوس‌ها فضاهای پر از هوا هستند که مخاط تولید کرده و هوای تنفس‌شده را از یک فیلتر عبور می‌دهند. سردردهای سینوسی به دلیل موارد زیر ایجاد می‌شوند:
- سینوزیت: عفونت یا التهاب حفره‌های سینوسی.
- آلرژی: واکنش‌های آلرژیک به موادی مانند گرده، گرد و غبار یا شوره حیوانات خانگی می‌تواند باعث التهاب سینوس و ایجاد سردرد سینیوسی شود.
- پولیپ بینی: توده‌های غیر سرطانی در پوشش سینوس‌ها که می‌توانند راه تخلیه مخاط را مسدود کرده و منجر به احتقان و درد سینوس شوند.
- عوامل محیطی: محرک‌هایی مانند دود، بخارات شیمیایی یا بوهای تند می‌توانند سینوس‌ها را تحریک کرده و باعث سردرد شوند.
- عوامل فیزیکی: تغییرات در فشار اتمسفر، مانند هنگام پرواز یا غواصی، می‌توانند بر سینوس‌ها تاثیر داشته باشند و منجر به سردرد شود.
- سرماخوردگی یا آنفولانزا: عفونت‌های ویروسی سینوس‌ها را ملتهب می‌کنند.
سینوس‌های سالم به موکوس یا مخاط بینی اجازه تخلیه و گردش هوا در مجرای بینی را می‌دهند. وقتی سینوس‌ها ملتهب می‌شوند، این نواحی مسدود شده و مخاط تخلیه نمی‌شود. با تخلیه نشدن مخاط، امکان رشد سریع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها فراهم می‌شود.
سردردهای سینوسی چگونه است؟
سردردهای سینوسی با فشار و دردی همراه هستند که در صورت و به ویژه در اطراف پیشانی، گونه‌ها یا چشم‌ها تجربه می‌شوند. سردرد سینوسی با درد عمیق و ضربان‌دار در پیشانی، گونه‌ها، بینی و اطراف چشم‌ها همراه است. این درد اغلب با علائم دیگری مانند فشار بر صورت، احتقان و ترشح غلیظ بینی همراه است. سردردهای سینوسی می‌توانند بسیار آزاردهنده باشند و با حرکات سر یا تغییرات فشار جو بدتر شوند.
علائم سردردهای سینوسی
- درد و فشار: درد و فشار مزمن در نواحی سینوسی، پیشانی، شقیقه‌ها، گونه‌ها و اطراف چشم‌ها.
- سردرد: درد معمولا در نواحی سینوسی موضعی است و ممکن است هنگام خم شدن یا تکان‌های سر بدتر شود.
- گرفتگی بینی: گرفتگی بینی که اغلب با ایجاد مشکلاتی در تنفس همراه است.
- آبریزش بینی: جریان مداوم یا متناوب مخاط شفاف یا زرد رنگ از بینی.
- حساسیت صورت: حساسیت و تحریک‌پذیری صورت؛ به خصوص هنگام لمس یا اعمال فشار به نواحی سینوسی.
- خستگی: احساس خستگی، تنبلی و کاهش سطح انرژی.
- درد دندان: درد در دندان‌های بالایی که اغلب به صورت احساس ضربان است.
- سرفه: سرفه مداوم یا متناوب که ممکن است شب‌ها یا پس از بیدار شدن بدتر شود.
- تب: در برخی موارد، سردردهای سینوسی می‌توانند با تبی خفیف همراه باشند.
- گوش درد یا فشار داخل گوش: برخی از افراد ممکن است دردی در گوش یا احساس فشار داخل گوش را تجربه کنند.
باید توجه داشته باشید که سردردهای سینوسی علائم مشابهی با انواع دیگر سردردها مانند سردردهای تنشی یا میگرن دارند. بنابراین، برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، ضروری است که با یک متخصص مشورت کنید.
سردرد سینوسی در کودکان
سردردهای سینوسی در کودکان هم مانند بزرگ‌سالان رخ می‌دهند. شایع ترین علائم این سردردها در کودکان:
- فشار یا درد در پیشانی، پشت چشم‌ها یا روی گونه‌ها و بینی.
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- سرفه
- خستگی و تحریک‌پذیری
- حساسیت یا تورم صورت
- تب با درجه پایین
در کودکان، این علائم ممکن است با علائم اضافی مانند مشکل در خواب، تحریک‌پذیری، از دست دادن اشتها، و کاهش سطح انرژی همراه باشد. توجه به این نکته مهم است که تشخیص دقیق سردردهای سینوسی در کودکان اغلب دشوار است زیرا کودکان ممکن است در بیان علائم خود مشکل داشته باشند.
سردرد سینوسی در بارداری
سردرد سینوسی در زنان باردار می‌تواند از نظر شدت درد متفاوت باشد. تغییرات هورمونی در دوران بارداری منجر به افزایش تولید مخاط شود که می‌تواند به ایجاد سردردهای سینوسی کمک کند. علاوه بر این، بارداری می‌تواند رگ‌های خونی را گشادتر کرده و منجر به افزایش فشار و درد در سینوس‌ها شود.
گرسنگی و کاهش قند خون هم می‌تواند باعث تحریک سینوس‌ها و ایجاد سردرد در بارداری شود. تغییرات رژیم غذایی مانند خوردن قهوه در روز یا حذف قهوه از رژیم غذایی، ممکن است باعث ایجاد سردردهای سینوسی شود. به طور کلی این سردردها در دوران بارداری شایع هستند و بارداری احتمال ایجاد این نوع از سردردها را افزایش می‌دهد. استامینوفن داروی مناسبی برای کاهش درد است که برای ضرری برای زنان باردار هم ندارد؛ با این حال بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
تفاوت سردردهای سینوسی و میگرنی چیست؟
سردردهای سینوسی و میگرن می‌توانند باعث درد و ناراحتی شدید شوند، اما علل و علائم متفاوتی دارند. در ادامه تفاوت بین این دو نوع سردرد را بررسی کرده‌ایم:
علت
- سردردهای سینوسی: این سردردها زمانی رخ می‌دهند که حفره‌های سینوسی به دلیل واکنش‌های آلرژیک، عفونت‌ها یا مشکلات بینی ملتهب شوند. افزایش فشار در داخل سینوس‌ها منجر به درد در پیشانی، گونه‌ها و پشت چشم‌ها می‌شود.
- میگرن: میگرن یک اختلال عصبی است که با فعالیت غیر طبیعی مغز، فشار مغز و انقباض و انبساط عروق خونی مشخص می‌شود. در حالی که علت دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است، عوامل مختلفی مانند ژنتیک، تغییرات هورمونی، غذاهای خاص، استرس و محرک‌های محیطی می‌توانند در ایجاد میگرن نقش داشته باشند.
محل درد
- سردردهای سینوسی: به طور معمول، درد ناشی از سردردهای سینوسی در جلوی سر، به ویژه در اطراف پیشانی، گونه‌ها و بینی متمرکز می‌شود.
- میگرن: درد میگرن اغلب به صورت ضربان‌دار توصیف شده و معمولا یک طرف سر را درگیر می‌کند. درد میگرن در شقیقه‌ها، پیشانی و قاعده جمجمه احساس می‌شود.
علائم مرتبط
- سردردهای سینوسی: این سردردها اغلب با علائم التهاب یا عفونت سینوسی، مانند احتقان بینی، فشار روی صورت، حساسیت، آبریزش بینی و کاهش حس بویایی همراه هستند.
- میگرن: سردرد میگرن به همراه علائم مختلفی مانند درد پشت گردن، تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، صدا، یا بوهای خاص، سرگیجه، اختلالات بینایی و گاهی اوقات حتی علائم عصبی مانند گزگز یا بی‌حسی نمایان می‌شود.
محرک‌ها و الگوها
- سردردهای سینوسی: سردردهای سینوسی در پاسخ به محرک‌های خاصی مانند قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها، تغییرات آب و هوا یا عفونت‌های سینوسی رخ می‌دهند.
- میگرن: میگرن می‌تواند توسط عوامل مختلفی مانند استرس، تغییرات هورمونی، برخی از مواد غذایی مانند شکلات، الکل یا کافئین، کم آبی بدن، کمبود خواب یا بوهای خاص ایجاد شود. برخی افراد نیز ممکن است میگرن را بدون هیچ محرکی تجربه کنند. میگرن می‌تواند به شکل دوره‌ای رخ دهد؛ از چند بار در سال تا چند بار در ماه. میگرن معمولا با یک حالت پیش از سردرد و یک حالت پس از سردرد همراه است.
پاسخ به درمان
- سردردهای سینوسی: درمان بیماری زمینه‌ای سینوسی برای کاهش سردردهای سینوسی بسیار مهم است. مسکن‌های بدون نسخه، ضداحتقان‌ها، اسپری‌های بینی نمکی، استنشاق بخار و شستشوی بینی برخی از درمان‌های رایج هستند.
- میگرن: درمان میگرن بسته به فراوانی، شدت و ضعیت هر فرد متفاوت است. این درمان شامل اصلاح شیوه زندگی، اجتناب از محرک‌ها، مدیریت استرس، تغییرات رژیم غذایی، مسکن‌های بدون نسخه و داروهای تجویزی باشد. به طور کلی روشی برای درمان کامل و دائمی میگرن وجود ندارد.
| مطالب مرتبط: در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد |
درمان سردردهای سینوسی
درمان سردردهای سینوسی با درمان علت ایجاد آن‌ها، انجام می‌شود. درواقع با درمان دلیل التهاب سینوس‌ها، می‌توان سردردهای سینوسی را درمان کرد. در ادامه برخی از روش‌های درمان این سردردها را معرفی کرده‌ایم:
- مسکن‌های بدون نسخه: داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن و استامینوفن می‌توانند به تسکین درد و کاهش التهاب کمک کنند.
- ضد احتقان بینی: استفاده از اسپری‌ها یا قطره‌های ضد احتقان بینی بدون نسخه می‌تواند به رفع گرفتگی و کاهش فشار سینوسی کمک کند. با این حال، استفاده مداوم از آن‌ها توصیه نمی‌شود.
- شستشوی بینی با نمک: شستشوی مجاری بینی با محلول نمکی به خارج کردن مخاط و محرک‌ها از مجراهای سینوس‌ها کمک می‌کند. شستشوی بینی باعث کاهش التهاب هم می‌شود که در درمان سردردها موثر است.
- تنفس بخار: تنفس بخار آب از یک کاسه آب داغ، می‌تواند به مرطوب شدن مجاری بینی، پاکسازی مخاط و رفع گرفتگی بینی کمک کند.
- کمپرس گرم: استفاده از کمپرس گرم روی ناحیه سینوسی، می‌تواند در کاهش درد و کاهش فشار آن ناحیه مفید باشد. حوله گرم یا کیسه آب گرم برای این کار مناسب هستند.
- هیدراته کردن بدن: نوشیدن مقدار زیادی مایعات می‌تواند به رقیق شدن مخاط کمک کرده و تخلیه آن از سینوس‌ها را آسان‌تر کند.
- اجتناب از محرک‌ها: پرهیز از عوامل محیطی خاص و مواد حساسیت‌زا که سردردهای سینوسی را تحریک می‌کنند، در درمان این سردردها موثر است.
- از مرطوب‌کننده استفاده کنید: مرطوب کردن بینی، می‌تواند به تسکین مجاری و کاهش گرفتگی آن کمک کند.
- از تغییرات دمایی شدید اجتناب کنید: از تغییرات ناگهانی دما اجتناب کنید؛ این تغییرات می‌توانند سردردهای سینوسی را بدتر کنند. در هوای سرد یا هنگام ورود به فضاهای دارای تهویه مطبوع، از پارچه‌ای برای پوشاندن بینی خود استفاده کنید.
- با یک متخصص مشورت کنید: اگر سردردهایتان درمان نمی‌شوند یا اگر عفونت‌های سینوسی مکرر را تجربه کردید، توصیه می‌شود با یک متخصص جراحی مغز و اعصاب مشورت کنید.
آنتی بیوتیک برای درمان سردردهای سینوسی
سردردهای سینوسی اغلب به دلیل سینوزیت ایجاد می‌شوند که یک التهاب به دلیل عفونت باکتریایی است. آنتی بیوتیک‌هایی ممکن است برای درمان این عفونت تجویز شوند. از آنتی بیوتیک‌هایی که معمولا برای سینوزیت تجویز می‌شوند می‌توان به آموکسی سیلین، .کوآموکسی‌کلاو، داکسی سایکلین یا لووفلوکساسین اشاره کرد.
ضروری است که قبل از مصرف هرگونه آنتی بیوتیک با پزشک خود مشورت کرده و این داروها را تنها با تجویز پزشک مصرف کنید. مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند اثرات مخرب زیادی در آینده داشته باشد. مصرف مداوم این داروها باعث ایجاد مقاومت دارویی در بدن شده و در نهایت این داروها تاثیر خودشان روی بدن را از دست می‌دهند.
درمان خانگی سردرد سینوسی
- کمپرس گرم
- دوش آب گرم
- اسپری‌های مرطوب‌کننده
- شستشوی مجاری بینی
- مایعات زیاد
- هوای گرم و مطبوع در خانه
- پرهیز از مواد حساسیت‌زا
