هیپوفیز مهم‌ترین غده‌ی بدن انسان است و هورمون‌هایی تولید می‌کند که برای ادامه حیات لازم هستند. بنابراین پس از جراحی تومور هیپوفیز، رعایت مراقبت های بعد از عمل ادنوم هیپوفیز الزامی است؛ برای مثال حداقل به مدت 4 هفته از فشار مستقیم و محکم روی صورت خودداری کنید، حداقل تا 12 هفته پس از جراحی باید از دمیدن از طریق بینی یا عطسه با دهان بسته خودداری شود، سعی کنید به مدت 12 هفته با دهان باز عطسه کنید تا از ایجاد فشار بالا در سر خود جلوگیری کنید.
همچنی از بلند کردن وسایل سنگین، خم شدن یا فشار بر روی توالت پرهیز کنید. این فعالیت‌ها احتمال خونریزی بینی یا نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) از بینی شما را افزایش می‌دهند. هنگام خواب روی صندلی بنشینید یا از دو یا سه بالش در زیر سر خود استفاده کنید. در ادامه این مطلب از سایت دکتر محمود یزدان پناهی بیشتر با مراقبت های بعد از عمل تومور مغزی هیپوفیز آشنا می‌شویم.
درخواست مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره اولیه توسط دکتر یزدان پناهی فرم زیر را پر کنید.
عمل غده هیپوفیز چند ساعت طول میکشد؟
اکثر بیماران 3-4 ساعت در اتاق عمل هستند، اگرچه گاهی اوقات ممکن است عمل بیشتر طول بکشد یا حتی ممکن است کوتاهتر باشد. بنابراین اگر زمان عمل بیش از 4 ساعت گذشت، نگران نباشید.
بعد از عمل ادنوم هیپوفیز چه باید کرد؟
یک بستری معمولی در بیمارستان برای بیمارانی که تحت عمل جراحی تومور هیپوفیز قرار می‌گیرند 2 تا 3 روز طول میکشد. بیماران معمولا یک شب در بخش مراقبت های ویژه (ICU) و 1 یا 2 شب دیگر در بخش نوروسرجری (جراحی مغز و اعصاب) بستری می‌شوند.
مراقبت های بعد از عمل ادنوم هیپوفیز به این صورت است که پس از ترخیص لازم است به مدت 1 تا 2 هفته از انجام فعالیت‌های سنگین مانند دوچرخه سواری، دویدن، وزنه برداری و ورزش‌های هوازی خودداری کنید. اگر از طریق جمجمه جراحی شده‌اید، سعی کنید در 1 تا 2 هفته اول پس از جراحی هنگام استراحت یا خوابیدن صاف دراز نکشید و سر خود را بالاتر نگه دارید.
حدود یک هفته پس از جراحی، یک قرار ملاقات بعدی با پزشک جراح خواهید داشت. پزشک آزمایشاتی را برای ارزیابی سطوح سدیم (نمک) و بررسی دیابت بی مزه (عدم تعادل آب نمک که باعث تکرر ادرار یا افزایش تشنگی می‌شود) برای شما تجویز خواهد کرد. همچنین ممکن است آزمایش‌هایی به منظور تعیین سطح هورمون‌های هیپوفیزی برای شما تجویز شود.
تغذیه بعد از عمل هیپوفیز
وعده‌های غذایی کوچک و مکرر (4 تا 6 وعده غذایی در روز) که میزان پروتئین متوسط دارند، برای کمک به روند بهبودی پیشنهاد می‌شود. همچنین پرهیز از خوردن غذاهای تند یا سرخ شده ممکن است احساس تهوع را کاهش دهد.
یکی دیگر از مراقبت های بعد از عمل ادنوم هیپوفیز این است که به مدت 3 ماه از زور زدن شدید برای حرکات روده خودداری کنید. بلافاصله پس از جراحی از ملین‌های مدفوع استفاده کنید و مقدار زیادی مایعات و فیبر (میوه ها و سبزیجات) را در رژیم غذایی خود بگنجانید. برای کمک به مدیریت مشکلات مربوط یبوست با پزشک خود مشورت کنید. ضمنا از مصرف داروها به صورت خودسرانه اجتناب نمایید.
بینایی بعد از عمل هیپوفیز
طبیعی است که بینایی شما به مدت 3 تا 4 ماه پس از جراحی کاهش یابد. در صورت مشاهده تغییرات ناگهانی مانند تاری یا دوبینی یا کاهش دید محیطی با جراح خود تماس بگیرید. دکتر محمود یزدان پناهی ،دارای بورد تخصصی جراحی مغز و اعصاب، تا پایان فرآیند بهبودی بر کلیه علائم شما نظارت خواهند کرد. بنابراین هر مشکل غیرطبیعی را به ایشان اطلاع دهید.
یکی از شایع ترین علائم تومور مغزی آسیب زدن آن به بینایی فرد است. اگر تومور هیپوفیز قبل از جراحی بینایی شما را تحت تاثیر قرار داده است، برداشتن تومور می‌تواند بینایی شما را بهبود بخشد. حدود دو نفر از هر سه بیمار بعد از جراحی بهبودی در بینایی خود مشاهده می‌کنند. البته ممکن است چندین ماه طول بکشد تا متوجه بهبود بینایی شوید.
بیشتر بخوانید: سکته مغزی چیست و چگونه درمان می شود؟
عوارض بعد از عمل تومور هیپوفیز
ممکن است پس از جراحی تومور هیپوفیز موارد زیر را تجربه کنید:
تورم و کبودی در اطراف بینی و صورت که باید ظرف چند هفته فروکش کند.
ممکن است برای چند هفته تا چند ماه پس از جراحی، حس بویایی کاهش یافته باشد. از آنجایی که حس چشایی تا حد زیادی تحت تاثیر حس بویایی قرار می‌گیرد، چشایی نیز در این دوره زمانی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. بی‌حسی دندان‌های بالا در بیمارانی که تحت عمل جراحی ترانس اسفنوئیدال قرار می‌گیرند شایع است و معمولا در عرض چند ماه برطرف می‌شود.
احتقان سینوسی که ممکن است برای چند روز سردرد ایجاد کند، باید پس از فروکش کردن تورم برطرف شود. اسپری‌های بینی می‌تواند به از بین بردن پوسته پوسته شدن در مجرای بینی کمک کند. شستشوی بینی به تخلیه سینوس های شما کمک می‌کند و توصیه می‌شود 4 هفته پس از جراحی شروع شود. قبل از مصرف آنتی هیستامین‌ها از جراح خود سوال کنید زیرا ممکن است باعث خشکی بیش از حد شوند. به مدت 3 ماه هیچ چیز دیگری را وارد بینی نکنید.
حالت تهوع بعد از عمل ممکن است با داروهای مسکن مرتبط باشد. در صورت امکان، داروی مسکن خود را با غذا مصرف کنید.
ممکن است 6 هفته یا بیشتر طول بکشد تا سطح انرژی به حالت عادی بازگردد. احتمالاً در 2 هفته اول احساس خستگی خواهید کرد و پس از آن متوجه افزایش تدریجی انرژی خواهید شد. اگر احساس خستگی شدید را تجربه کردید به پزشک خود اطلاع دهید زیرا ممکن است آزمایش خون برای ارزیابی سطوح هورمونی شما تجویز کند.
یبوست یک مشکل شایع پس از جراحی است. افزایش آب، میوه‌ها و سبزیجات تازه، فیبر و سبوس در رژیم غذایی مفید است. همچنین برای نرم نگه‌داشتن مدفوع از قرص‌های سدیم دوکوزات 100 میلی گرمی 1 تا 2 بار در روز استفاده کنید. اگر مدفوع شما خیلی نرم شد، ممکن است مقدار مصرف را کاهش دهید. اگر یبوست با این اقدامات برطرف نشد، می‌توانید شیر منیزیوم را 1 تا 2 قاشق غذاخوری هر 12 ساعت مصرف کنید. اگر این کار موثر نبود، توصیه می شود از یک شیاف رکتوم برای کمک به تخلیه مدفوع استفاده کنید. مصرف این داروها به زور زدن سنگین هنگام دفع ترجیح داده می‌شود. تمام موارد بالا را پیش از مصرف با پزشک مطرح کنید.
عوارض دیگر بعد از جراحی هیپوفیز می‌تواند شامل عفونت، خونریزی و نشت مایع مغزی نخاعی باشد. احساس افسردگی پس از هر عمل جراحی موقتی و رایج است.
ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها پس از جراحی دچار کمبودهای هورمونی شوید، بنابراین قرار ملاقات‌های منظم با پزشک خود تنظیم کنید.
آبریزش بینی بعد از عمل هیپوفیز
پس از جراحی معمولاً 3 هفته باید مقدار کمی تخلیه بینی خونی داشته باشید. ترشحات در طول شب در سینوس‌های شما جمع می‌شوند بنابراین ممکن است صبح‌ها تخلیه بیشتری داشته باشید. اگر متوجه چکیدن دائمی مایعات مانند شیر آب از بینی یا طعم شور در پشت گلو شدید، سریعا به پزشک اطلاع دهید، زیرا ممکن است مربوط به نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) باشد.
ادرار زیاد بعد از جراحی هیپوفیز
جراحی برای برداشتن تومور هیپوفیز ممکن است به غده هیپوفیز آسیب برساند. این موضوع می‌تواند توانایی غده را در ساخت هورمون‌ها محدود کند و منجر به سایر مشکلات پزشکی از جمله دیابت بی‌مزه شود. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که غده هیپوفیز نتواند به اندازه کافی هورمون وازوپرسین تولید کند. دیابت بی مزه (DI) یک عارضه شایع پس از جراحی هیپوفیز است و می تواند گذرا یا دائمی باشد.
اگر جراحی هیپوفیز ترانس اسفنوئیدال انجام داده‌اید، احتمالاً برای حدود یک هفته سردرد و گرفتگی (احتقان بینی) خواهید داشت. همچنین ممکن است عدم تعادل آب نمک یا دیابت بی مزه موقتی داشته باشید. ممکن است احساس تشنگی شدید یا نیاز به دفع مکرر ادرار کنید. بیشتر افراد در عرض چند هفته پس از جراحی، عملکرد طبیعی ادرار خود را از سر می‌گیرند.
منابع
